Zaltbommel

Vestingstad in Gelderland

Het historische stadje Zaltbommel ligt aan de zuidelijke oever van de Waal in de Bommelerwaard. Als u deze stad benadert, valt onmiddellijk de imposante toren van de Sint-Maartenskerk op. Het koor uit de veertiende eeuw is het oudste deel van deze kerk. In het centrum staan veel prachtige monumenten.

Middeleeuwen

Zaltbommel is een van de oudste steden van Gelderland. De plaats werd in 850 voor het eerst genoemd. De plaats werd toen nog Bommel genoemd. De plaatsnaam werd in de dertiende eeuw gewijzigd in Zaltbommel om verwarring met het andere Bommel, Maasbommel, te voorkomen. In deze eeuw groeide Zaltbommel uit tot een belangrijke handelsstad. Zaltbommel kreeg in 1315 stadsrechten als Reinoud I van Gelre. In de vijftiende eeuw werd de plaats een Hanzestad.

Tachtigjarige Oorlog

Zaltbommel werd in 1572 ingenomen door Dirck van Haeften en zijn watergeuzen. Twee jaar later belegerde het Spaanse leger de stad, maar de burgers van Zaltbommel gaven niet toe. In 1575 sloot Zaltbommel zich aan bij de Unie van Dordrecht. Dit was het verbond van Holland en Zeeland, waar Willem van Oranje was aangesteld als stadhouder. Zaltbommel trad daarmee uit Gelre. Deze keuze werd pas in 1602 ongedaan gemaakt. De stad werd op aanwijzing van Maurits van Nassau versterkt, maar voordat dit werk klaar was werd Zaltbommel in 1599 aangevallen door Francesco de Mendoza. Het Spaanse leger slaagde niet in haar opzet. Het beleg kon succesvol door de Staatse troepen worden afgeslagen.

Vestingwerken

De toren van de Sint-Maartenskerk is prachtig zichtbaar als u vanuit het noorden over de Martinus Nijhoffbrug rijdt. De stad ligt dan aan de westzijde van de A2. U ziet ook veel groen, want het historische centrum van Zaltbommel wordt nog altijd deels omgeven door de vestingwerken, die werden verbeterd en uitgebreid tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Deze vestingwerken werden in de negentiende eeuw ingericht als stadspark. Een deel van de middeleeuwse muur is nog aanwezig.

Bezienswaardigheden

Zaltbommel heeft een groot aantal bezienswaardigheden. De belangrijkste is uiteraard de Grote of Sint-Maartenskerk, de kerk die sinds 1572, toen de geuzen de stad innamen, wordt gebruikt door de protestanten. Het Gasthuis aan de Gasthuisstraat werd in 1316 in gebruik genomen. In de vijftiende eeuw kreeg dit hospitaal een toren aan de Oude Vismarkt. Hierin hangt een klok van Jasper Moer uit 1533. Het carillon werd in 1654 door Pieter en François Hemony vervaardigd. Het classicistische hoofdgebouw van het Gasthuis uit de achttiende eeuw werd ontworpen door C. van Leeuwen. De katholieken kregen in 1837 weer een eigen kerk. Deze Sint-Martinuskerk, een Waterstaatskerk, werd door E. Kroon ontworpen. Een deel van Zaltbommel is een beschermd stadsgezicht.

Bestuur

De gemeente Zaltbommel in de provincie Gelderland bestaat uit de plaatsen Aalst, Brakel, Bruchem, Delwijnen, Gameren, Kerkwijk, Nederhemert, Nieuwaal, Poederoijen, Zaltbommel en Zuilichem. Het riviereiland Bommelerwaard werd vernoemd naar Bommel, de traditionele lokale naam voor Zaltbommel.

Maarten van Rossumhuis

Het Maarten van Rossumhuis was het versterkte huis van de heldhaftige Gelderse krijgsheer Maarten van Rossum. Het Maarten van Rossumhuis werd omstreeks 1535 gebouwd. Het monumentale huis wordt ook wel aangeduid als het Stadskasteel van Zaltbommel. In dit markante pand richtte men in 1937 een museum in dat nu Stadskasteel Zaltbommel wordt genoemd.
Maarten van Rossumhuis in Zaltbommel

Brug bij Zaltbommel

De Bommelse Brug werd in 2007 gesloopt. Een jaar eerder was de Martinus Nijhoffbrug over de rivier de Waal bij Zaltbommel geopend. De Martinus Nijhoffbrug werd vernoemd naar de dichter die in een sonnet beschreef hoe hij naar Zaltbommel ging om daar de nieuwe brug te zien.
Brug bij Zaltbommel

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan de mooiste plaatsen en monumenten in Gelderland. Lees de interessante uitgave Gelderland: Geschiedenis en bezienswaardigheden om meer te weten te komen over de mooiste provincie van Nederland. Zaltbommel komt ook voor in onze uitgave over de geschiedenis van Gelderland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Geschiedenis Gelderland

Deze uitgave over Gelderland van Ruud van Capelleveen is zeker niet saai te noemen. Gelderland heeft een rijke geschiedenis en ook landschappelijk veel te bieden. De auteur informeert u op onderhoudende wijze over de geschiedenis en wetenswaardigheden van de honderdvijftig meest interessantste plaatsen in Gelderland.
Bezienswaardigheden in Gelderland


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.