Misstanden onder stadhouders

Hendrik Pothoven: Kermis bij het Binnenhof
Na de beëindiging van het Tweede Stadhouderloze Tijdperk in 1747 bleef een groot deel van de bevolking zeer ontevreden. De economische ontwikkelingen vielen tegen en men stoorde zich aan de haast onbeperkte macht van de regenten en door hen straffeloos beleden misstanden.Friese tak
Het Tweede Stadhouderloze Tijdperk duurde in de belangrijkste gewesten van de Republiek van 1702 tot 1747. In Friesland was dat anders, want daar was de zoon van Johan Willem Friso, de nog ongeboren Willem IV van Oranje-Nassau, voorbestemd om stadhouder te worden. Na zijn geboorte om 171 werd hij tot stadhouder benoemd onder voogdijschap van zijn moeder Maria Louise. Groningen erkende in 1718 de regering van Willem IV. In 1722 volgden Gelre en Drenthe het Groningse voorbeeld en erkenden met Willem IV de Friese tak van het huis Nassau als nieuwe stadhouder.Oostenrijkse Successieoorlog
Tijdens de Oostenrijkse Successieoorlog (1740-1748) werden de herinneringen aan een nieuw rampjaar opgeroepen. Het Franse leger bedreigde in 1747 Staats-Vlaanderen en Staats-Brabant. In de Republiek reageerde men op dezelfde manier als in het Rampjaar 1672: toen de nood hoog was deed men een beroep op een Oranje. In april en mei 1747 stelden de gewesten Holland, Zeeland, Utrecht en Overijssel Willem IV van Oranje-Nassau aan als stadhouder. Op 15 mei 1747 kreeg hij bovendien de functie kapitein-generaal der Unie. Daarmee kwam een einde aan het Tweede Stadhouderloze Tijdperk.Macht
Willem IV maakte goed gebruik van zijn macht. Als voorbeeld dient Amsterdam. In de belangrijkste stad van ons land zette hij zeventien van de zesendertig raadslieden af en benoemde hij anderen in hun plaats. Van de vier burgemeesters zou hij er voortaan twee zelf benoemen. Hij kreeg bovendien invloed in de vroedschap. Als Willem IV een man wilde aantellen om zijn belangen veilig te stellen, dan stuurde hij een brief naar de vroedschap. En zo ging het ook in andere steden.Corruptie
De nieuwe stadhouder Willem IV werd niet vertrouwd. Hij stelde niets in het werk om korte metten te maken met het uit de hand lopende verschijnselen van baatzucht en corruptie. Ook onder zijn opvolger Willem V bleef alles bij het oude. De corrupte regenten konden ten koste van de verarmde bevolking hun zakken blijven vullen. Bovendien was niet onopgemerkt gebleven dat de stadhouders innige banden onderhielden met Engeland. De door huwelijksbanden voortgesproten pro-Britse mentaliteit aan het stadhouderlijke hof maakte een vreemde indruk op het volk, constateerde Guus Pikkemaat. De bevolking zag Engeland als een felle handelsconcurrent die werkte met valse praktijken.Zeevaart
Voortdurend werden de Hollandse schepen op zee lastig gevallen door de Britse marine. Hierdoor ondervond de economie grote schade. Uiteindelijk leidde dit tot de Vierde Engels-Nederlandse Oorlog, die uitliep op een ramp voor de Republiek. De Britten verloren de West-Afrikaanse bezittingen van de West-Indische Compagnie (WIC) en een aantal kolonies van de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC), waaronder bezittingen in India. De economische schade voor de Republiek was groot. De VOC verloor ook het specerijenmonopolie, doordat Engeland het recht kreeg op vrije vaart op de Molukken.PS
Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over de geschiedenis en de cultuur van Nederland waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail
Geschiedenis Nederland
Geschiedenis NederlandLeestip
Een informatieve gratis nieuwsbrief over geschiedenis. Interessante verhalen over Historische Plaatsen, Kastelen, Royalty, WO2 en Wetenschap.
Al twintig jaar een begrip bij liefhebbers
van geschiedenis en cultuur.
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
van geschiedenis en cultuur.
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
Geschiedenis Nederland

Leven in de delta
Geschiedenis

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis
Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.