Hervomde kerk in Almen

Middeleeuwse kerk

In hervormde kerken zijn de kerkdeuren doorgaans gesloten. In Almen had ik geluk. Er werden voorbereidingen getroffen voor de kerkelijke inzegening van een huwelijk. De kerkdeur stond op een kier en de aanwezigen konden me het een en ander over de kerk vertellen. In de grafkelder van de kerk in Almen werden mummies gevonden.

Gelderland

Almen ligt bij Zutphen in de provincie Gelderland. Het is een dorp met twaalfhonderd inwoners, dat ligt tussen het Twentekanaal en de Berkel, in het noordwesten van de Achterhoek. De omgeving is ideaal voor wandelingen en fietstochten. De dichter Anthony Christiaan Winand Staring, bewoner van kasteel De Wildenborch, schreef een gedicht over 'De Hoofdige Boer' met de beginregels: "Elk weet, waar Almens kerkje staat, / En kent de weg, die derwaarts gaat. / Een duiker perst daar onder 't spoor / Zijn schuim tot in de Berkel door."

Staring

De naam van het restaurant 'De Hoofdige Boer' in Almen herinnert aan deze dichtregels van Staring. In juni 2018 opende men in Almen, op de plek waar eens een mosterdmakerij stond, het museum STAAL. Het museum is een ode aan dichter en landbouwkundige Anthony Christiaan Winand Staring (1767-1840). Zijn dochter Constantia Ernestine Theodora Staring (1819-1893) liet in het midden van de negentiende eeuw een theekoepel bouwen aan de oever van de Berkel tussen Almen en Lochem. In het zeven kilometer verderop gelegen Vorden staat door beeldhouwer Frank Letterie vervaardigd standbeeld van de romantische dichter en bewoner van De Wildenborch.

Kerkgebouw

De kerk van Almen stamt uit de veertiende eeuw. De kerk werd in 1849 vergroot en gerestaureerd. De bakstenen van de uit drie geledingen bestaande kerktoren verraden de ouderdom van de hervormde kerk van Almen. Onder de torenspits hangen de in 1645 door de gebroeders Hemony gegoten klokken. De kerk van Almen wordt sinds de reformatie gebruikt door protestanten. Het kerkgebouw werd halverwege de negentiende eeuw uitgebreid. Het kreeg aan de noordzijde een rechthoekige aanbouw, die jarenlang als consistorie in gebruik was. Hier kwamen de kerkbestuurders bijeen voor vergadering. Later werd dit deel achter de preekstoel bij de kerk getrokken. Achter de boogdoorgang staat de avondmaalstafel.

Beeldenstorm

Het interieur van protestante kerken is doorgaans simpel. De grote rijkdom en overdadigheid aan geloofsattributen in kerkgebouwen was een belangrijke grief van zowel Maarten Luther als Johannes Calvijn. Tijdens de Beeldenstorm in 1566 werden veel kerkinterieurs vernield in de Nederlandse gewesten. Ook de kerk in Almen werd gezuiverd. Alleen het doopvont van Bentheimer steen uit de elfde eeuw herinnert nog aan de katholieke tijd. De fraaie preekstoel stamt uit de zeventiende eeuw. Hiernaast ziet u een gebrandschilderd raam van Jacques Germans (1920-2006) uit 1996. Het raam van de in Zutphen werkzame beeldhouwer en glaskunstenaar is een hommage aan Jeanne Bieruma Oosting. Deze kunstenares bezat een buitenhuis in Almen.

Grafkelder

In de grafkelder van de kerk in Almen werden mummies gevonden. U kunt door twee getraliede venstertjes aan de oostzijde van de kerk naar binnen kijken. Deze grafkelder onder het koor staan de stoffelijke resten van een aantal bewoners van de landgoederen De Ehze en Het Hulze. De lichamen van de overledenen zijn goed bewaard gebleven, zegt men. De ingang werd bij de uitbreiding van de kerk in 1849 dichtgemetseld. Tijdens een restauratie in 1967 kon de grafkelder betreden worden. J. de Graaf deed hierover verslag in "Uit Gorssels verleden". De grafkelder onder de kerk in Almen is iets meer dan vijf meter lang en vier meter breed. Er staat achttien kisten. De in 1835 in Almen overleden Arnout baron van Zuylen van Nyevelt was de laatste, die in deze grafkelder onder de kerk van Almen werd bijgezet.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over de geschiedenis en de cultuur van Nederland waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Kerken in Nederland

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.