Slag bij Oosterweel (1567)

Tachtigjarige Oorlog

Op 13 maart 1567 vond bij Oosterweel een veldslag plaats tussen de Spanjaarden en het leger van de geuzen. Het geuzenleger werd geleid door Jan van Marnix. Sommigen zien deze Slag bij Oosterweel als het begin van de Tachtigjarige Oorlog.

Oosterweel

Het dorp Oosterweel lag iets ten noordwesten van Antwerpen op de rechteroever van de rivier de Schelde. Op deze plek bevinden zich tegenwoordig de Antwerpse petroleumdokken. In 1567 kwam het in dit dorp tot een treffen tussen de Habsburgs-Nederlandse regeringstroepen onder leiding van Jan van Ligne en Filips van Lannoy en een leger van de geuzen onder aanvoering Jan van Marnix, de oudere broer van Filips van Marnix van Sint-Aldegonde. Filips van Marnix zou later het Wilhelmus schrijven.

Geuzen

Jan van Marnix wilde voorkomen dat het regeringsleger van Margaretha van Parma de opstandige steden Doornik en Valenciennes heroverde. Het geuzenlegertje vormde echter geen partij voor de goedgetrainde soldaten van het door Filips van Lannoy geleide leger. Hoewel de geuzen een groot numeriek overwicht hadden, konden zij de strijd niet winnen. Jan van Marnix sneuvelde in de slag waarin ongeveer achthonderd geuzen gedood werden. Geuzen die door Filips van Lannoy gevangen werden genomen werden gedood.

Willem van Oranje

Willem van Oranje, destijds de burggraaf van Antwerpen, speelde nog een rol op de achtergrond. Hij verbood Antwerpenaren om de geuzen te hulp te komen. Mogelijk wilde hij nutteloos bloedvergieten voorkomen, maar volgens anderen gaf zijn trouw aan koning Filips II op dit moment nog de doorslag. Mogelijk meende hij toen onvoldoende steun te krijgen.

Controle

Na Oosterweel en het herstel van de orde in Valenciennes leek Margaretha van Parma de situatie weer onder controle te hebben. Filips II zag dat echter anders. Hij stuurde de hertog van Alva met een Spaans leger naar de Nederlanden. De strijd van de opstandelingen kreeg een grimmiger karakter.

Tachtigjarige Oorlog

Het begin van de Tachtigjarige Oorlog is misschien niet duidelijk aan te geven, omdat in korte tijd een hoop gebeurde; gebeurtenissen die reacties uitlokten. De historici kozen later voor de Slag bij Heiligerlee in 1568 als het officiële startpunt van de oorlog. De historici zullen mede een voorkeur voor het beginjaar 1568 hebben gehad, omdat de oorlog die in 1648 werd afgesloten met de Vrede van Münster, dan een mooi rond getal zou opleveren. Bovendien vond de Slag bij Heiligerlee op Nederlandse bodem plaats.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan de Tachtigjarige Oorlog. Lees Tachtigjarige Oorlog als u meer wilt weten over de oorlog van de Nederlandse gewesten tegen Spanje en het ontstaan van Nederland. De Slag bij Oosterweel komt ook voor in onze uitgave Tachtigjarige Oorlog 1568-1648.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Tachtigjarige Oorlog

De Tachtigjarige Oorlog was niet alleen de langstdurende oorlog in de Nederlanden, maar ook de belangrijkste, want de Nederlandse gewesten keerden zich af van het Habsburgse bestuur en daardoor ontstond de zelfstandige staat Nederland. In de Tachtigjarige Oorlog vonden een groot aantal belegeringen en veldslagen plaats. De belangrijkste worden besproken in het 'Tachtigjarige Oorlog 1568-1648: de opstand en het ontstaan van Nederland'. Ook de belangrijkste veldheren, zowel aan Spaanse als aan Nederlandse zijde, zijn te vinden in deze uitgave.
Tachtigjarige Oorlog


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.