Maurik

Plaats in Gelderland

Maurik ligt tussen Tiel en Wijk bij Duurstede in Gelderland. Deze plek in de Betuwe wordt al heel lang bewoond. In 1967 vond men resten die wijzen op bewoning in de bronstijd, dus ongeveer duizend jaar voor het begin van onze jaartelling. In de middeleeuwen werd het huis of kasteel van Maurik verschillende keren betrokken bij conflicten.

Vroege middeleeuwen

In de Romeinse tijd stond een grote boerderij op de Woerd bij Maurik. Deze bezitting werd tegen het einde van de derde eeuw verlaten. De grond was waarschijnlijk te drassig geworden. In de eeuwen die volgden werd de Betuwe nauwelijks bewoond. Vanaf de zevende eeuw was het gebied weer droog genoeg en zouden zich weer bewoners hebben gevestigd in de streek rond de plaats die nu Maurik wordt genoemd.

Kasteel van Maurik

Het oudste document met de naam Maurik dateert uit 997. Het dorp werd toen nog Maldericke genoemd. Enkele eeuwen later woonde Saffatijn van Mauderic, op de plaats waar nu de molen staat, in een versterkte woning of kasteel. Hij sneuvelde tijdens de Slag bij Woeringen in 1288. Het kasteel kwam in de veertiende eeuw in het bezit van Jan I van Culemborg, die gehuwd was met Margaretha van Maurik. Het kasteel werd na de Gelderse Broederstrijd (1350-1361), de oorlog die ontstond over de erfopvolging in Gelre na het overlijden van Reinoud II van Gelre, hersteld in opdracht van Jan II van Culemborg. In de middeleeuwen waren er veel conflicten. Het kasteel werd in de vijftiende weer vernield en werd daarna niet meer herbouwd.

Sint-Maartenskerk

We weten niet wanneer Maurik een eerste kerk kreeg. Wel is bekend dat in 1361 de toenmalige kerk werd verwoest in de Gelderse Broederstrijd. Het kerkschip werd aan het begin van de zestiende eeuw gebouwd ter vervanging van een lagere voorganger uit de vijftiende eeuw. Het koor dateert uit de tweede helft van de vijftiende eeuw. De kerktoren heeft vijf geledingen. De onderste vier stammen uit de veertiende eeuw. De preekstoel uit de zeventiende eeuw staat op de voet van een doopvont uit de vijftiende eeuw. Het orgel werd in 1867 door Petrus van Oeckelen gebouwd.

Monumenten

In Maurik staan een naast de Sint-Maartenskerk nog een aantal interessante monumenten. De meeste hiervan dateren uit de negentiende eeuw, maar aan de Garststraat 58 staat nog een boerderij met een rieten wolfsdak uit de zeventiende eeuw. De ronde stenen molen De Hoop werd gebouwd op de fundamenten van het voormalige kasteel van Maurik. De molen wordt niet meer gebruikt voor het malen van graan. Sinds een restauratie in 2006 is er een B&B in gevestigd en werd de naam gewijzigd in De Beijenkorf.

Eiland van Maurik

In 1951 besloot men tot de Rijnkanalisatie. Hierbij werd de loop van de Nederrijn veranderd. Maurik kwam verder van de rivier te liggen. Het gebied tussen de dode rivierarm en de Nederrijn wordt het Eiland van Maurik genoemd. Het is een natuur- en recreatiegebied.

Economie

Bij Eck en Wiel kwam een industrieterrein. U treft in het dorp vooral fruit- en transportbedrijven aan. In Maurik wonen tegenwoordig veel forenzen, die in de Randstad of de omliggende grote plaatsen werken.

Evacuatie

In de winter van 1995 liep de waterstand in de Waal, de Rijn en de Maas zo hoog op, dat de overheid tot evacuatie moest besluiten. Vooral bij Ochten was de toestand kritiek. De evacuatie van de Betuwe begon op 31 januari 1995. Het was een van de omvangrijkste evacuaties uit de recente geschiedenis. In het rivierenland moesten 250.000 bewoners naar elders vertrekken. De dijken hielden het gelukkig. De bewoners konden na enkele dagen terugkeren naar Maurik. Naar aanleiding van deze evacuatie werden de dijken in het rivierengebied verhoogd.

Bestuur

De plaats Maurik ligt in de provincie Gelderland. Maurik was vanaf 1811 ook de naam van de in 1999 opgeheven gemeente Maurik. Maurik ging in dat jaar op in de gemeente Buren. Tot de gemeente Buren behoren ook de dorpen Asch, Beusichem, Buurmalsen (gedeeltelijk), Eck en Wiel, Erichem, Ingen, Kapel-Avezaath (gedeeltelijk), Kerk-Avezaath, Lienden, Ommeren, Ravenswaaij, Rijswijk, Zoelen en Zoelmond.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan de mooiste plaatsen en monumenten in Gelderland. Lees de interessante uitgave Gelderland: Geschiedenis en bezienswaardigheden om meer te weten te komen over de mooiste provincie van Nederland. Maurik komt ook voor in onze uitgave over de geschiedenis van Gelderland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Geschiedenis Gelderland

Deze uitgave over Gelderland van Ruud van Capelleveen is zeker niet saai te noemen. Gelderland heeft een rijke geschiedenis en ook landschappelijk veel te bieden. De auteur informeert u op onderhoudende wijze over de geschiedenis en wetenswaardigheden van de honderdvijftig meest interessantste plaatsen in Gelderland.
Bezienswaardigheden in Gelderland


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.