Grote Kerk of Lebuinuskerk in Deventer

Grote Kerkhof

De Lebuinuskerk aan het Grote Kerkhof in Deventer deed in de tweede helft van de zestiende eeuw korte tijd dienst als kathedraal voor het bisdom Deventer. Na de verovering van Deventer in 1591 door prins Maurits kwam er een einde aan het bisdom. De kerk was in 1580 door de calvinisten al omgedoopt tot Grote Kerk.

Lebuinus

De Lebuinuskerk werd vernoemd naar de Engelse missionaris Lebuinus die in 768 naar deze streek kwam om de Saksen te bekeren. Hij bouwde bij de IJssel een eerste houten kerk. Lebuinus is een latinisme van Liafwin, deze Angelsaksische naam werd in de Lage Landen 'Lieven'. Lebuinus werd later de patroonheilige van Deventer. Bisschop Bernold gaf in 1040 opdracht voor de bouw van een romaanse basiliek. De huidige gotische hallenkerk werd tussen 1450 en 1525 gebouwd. De kerk was destijds rijk versierd met heiligenbeelden en altaren. Op de muren werden fraaie muurschilderingen aangebracht.

Reformatie

Tijdens de Reformatie werd het kerkinterieur vernield. De beschilderde muren werden witgepleisterd. Restanten van deze schilderingen werden tijdens een restauratie in 1927 teruggevonden in de romaanse crypte en in de voormalige Magistraatskapel. De architecten Wolter te Riele en Pierre Cuypers hebben aan het begin van de twintigste eeuw veel wijzigingen aangebracht. Zo verdwenen de aanbouwsels bij de kerk in Deventer.

Monument

De Grote Kerk of Lebuinuskerk is historisch en bouwkundig een belangwekkend bouwwerk. De kerk werd in 1990 opgenomen in de 'Top 100 van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg'. Oorspronkelijk had de kerk meerdere torens. De centrale toren stond tussen vier kleinere. Deze torens werden in 1454 grotendeels gesloopt. In 1459 legde men de eerste steen voor de huidige kerktoren. Aanvankelijk wilde men aan de noordzijde nog een toren bouwen, maar dat ging niet door. Het fundament hiervoor zijn wel aanwezig.

Bezienswaardigheden

Het orgel van de Grote Kerk werd in 1839 door Johann Heinrich Holtgräve gebouwd. Hij maakte daarbij gebruik van oude delen van het eerdere kerkorgel. Het koororgel werd vervaardigd door Pels & van Leeuwen. In de kerk bevinden zich twaalf glas-in-loodramen met expressionistische voorstellingen van profeten en evangelisten uit de gereformeerde kerk aan de Smedenstraat. Deze ramen werden in 1935 ontworpen en gemaakt door de glazeniers Nico Schrier en Huib de Ru uit Haarlem. In de toren hangt de oudste nog bestaande carillon van Pieter en François Hemony. Het uurwerk werd in 1862 gemaakt door de Parijse uurwerkmaker Amédée-Philippe Borrel.

Bezoek

De Grote Kerk of Lebuinuskerk in Deventer is eigendom van de Protestantse Kerk, terwijl de toren bezit is van de gemeente Deventer. De kerk is iedere dag gratis toegankelijk voor bezichtiging, behalve als er kerkdiensten of evenementen in de kerk gehouden worden. Dan moet u soms entreegeld betalen. De kerk wordt nog altijd gebruikt. Op zondag kunt u de kerk alleen voor de vieringen bezoeken. De Lebuinustoren is op geregelde tijden opengesteld voor beklimming door het publiek. De trap telt 220 treden.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over de geschiedenis en de cultuur van Nederland waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Geschiedenis Overijssel
Geschiedenis Deventer

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.