Angela Merkel: een kanselier uit de DDR

Bondskanselier van Duitsland

Bondskanselier Angela Merkel was de eerste vrouw die leiding gaf aan de Duitse regering. Zij was in 2005 ook de eerste bondskanselier die afkomstig was uit de DDR, het communistische deel van Duitsland, dat na de Val van de Muur was opgegaan in de Bondsrepubliek. Angela Merkel groeide op in Templin in Brandenburg, de streek waar ze later graag naar terugkeerde. Ze heeft in Hohenwalde een sober vakantiehuisje, waar ze met haar echtgenoot Joachim Sauer veel wandelt, fietst en tot rust komt. In de wintermaanden gaan ze langlaufen.

Domineesgezin

Angela Dorothea Kasner, ze zou later de achternaam van haar eerste echtgenoot Ulrich Merkel aannemen, werd op 17 juli 1954 geboren in Hamburg. Ze was het eerste kind van dominee Horst Kasner (1926-2011) en de lerares Latijn en Engels Herlind Kasner-Jentzch (1928). Enkele weken na de geboorte van Angela vestigden haar ouders zich in de Duitse Democratische Republiek (DDR), waar de protestantse kerk een groot tekort had aan dominees. Terwijl duizenden Duitsers van oost naar west gingen, maakte de 'rode dominee' de omgekeerde beweging. Horst kreeg een aanstelling in het dorp Quitzow bij Perleberg. Horst Kasner was een progressieve theoloog die het socialisme, na de barbarij in het Derde Rijk van Adolf Hitler, als een alternatief zag voor het westerse kapitalisme. Na een reis naar Italië zou hij in de jaren zeventig onder de indruk raken van de priesterarbeiders; geestelijken, die zich bekommerden om de armen. Na deze reis organiseerde Horst Kasner diavoorstellingen over deze priesterarbeiders. Deze avonden werden ook door vertegenwoordigers van de Socialistische Eenheidspartij van Duitsland (SED) bezocht.

Templin

In 1957 vestigde het gezin zich in Templin, ongeveer tachtig kilometer ten noorden van Berlijn, waar dominee Kasner een interkerkelijk opleidingscentrum oprichtte. Horst Kasner was betrokken bij de Pastorale Raad van de Evangelisch-Lutherse Kerk. Dit kerkgenootschap werkte noodgedwongen nauw samen met de Oost-Duitse overheid. De SED had veertig jaar lang de absolute macht in de DDR. Deze partij duldde geen tegenstand of oppositie. Herlind mocht als vrouw van een dominee niet meer werken. Zij werd noodgedwongen huisvrouw. In juli 1957 werd Angela's broer Marcus geboren. In 1964 kreeg ze ook nog een zuster: Irene. Angela was een uitmuntende scholiere. Ze werd in 1964 leerlinge aan de technische hogeschool in Templin. Ze had veel aanleg voor de bètavakken, maar had ook een grote voorliefde voor de Russische taal. In 1970 reisde ze als middelbare scholier met de 'vriendschapstrein' naar Moskou. Ze had de voorronde van dat taalconcours in de DDR gewonnen en mocht in Moskou deelnemen aan de Internationale Olympiade Russisch. De reis werd een grote belevenis. Ze sprak in Moskou over de Duitse deling en kocht er een bandje van Yellow Submarine, haar eerste Beatles-album. "Wij hadden bandjes voor de bandrecorder, dat was toen het medium." Angela zou de liefde voor de Russische taal en literatuur altijd behouden. Ze leest vooral romans uit de negentiende eeuw en kan moeiteloos in het Russisch converseren met Vladimir Poetin.

Buitenbeentje

Het gezin Kasner werd goed in de gaten gehouden door de veiligheidsdienst, de Stasi, maar had ook privileges. Zo konden de gezinsleden vrij reizen en daardoor ook niet-socialistische landen bezoeken en kon het gezin pakjes ontvangen van familie in West-Duitsland. Angela droeg het liefst Levi's-jeans, die door haar familie in West-Duitsland per post werden toegestuurd. Door het beroep van haar vader was ze een buitenbeentje. Ze leerde hoe ze Pfarrer (dominee) kon uitspreken als Fahrer (chauffeur). Angela wilde niet opvallen. Zij moest zich staande houden in een vijandige socialistische omgeving. Zij nam niet deel aan de in de DDR gebruikelijke inwijding van de jeugd. In mei 1970 werd ze wel lid van de Lutheraanse kerk. Tijdens haar schooltijd was Angela lid van de verkennersorganisatie Ernst Thälmann. Later was Angela een trouw lid van de Freie Deutsche Jugend (FDJ), de jongerenbeweging van de SED. Ze had een leuke tijd gehad bij de FDJ, vertelde ze later, "maar het was ook voor zeventig procent opportunisme." Voor haar inspanningen ontving ze een onderscheiding, de Lessing-medaille. Daardoor kon ze naar het gymnasium en mocht ze daarna verder studeren aan een goede universiteit.

Universiteit

Angela studeerde van 1973 tot 1978 natuurkunde aan de Karl-Marx-Universiteit in leipzig. Tijdens haar studietijd was ze vaak in de disco, vertelde ze later, om bij te verdienen als bardame. Angela schonk er kirschwodka. Van 1978 tot 1990 was zij secretaris van Cultuur van de FDJ. In deze functie was ze verantwoordelijk voor agitatie en propaganda. Ze regelde kaartjes voor tentoonstellingen en concerten, zei ze zelf later. Anderen, zoals Günther Krause en Hans-Jörg Osten, zeggen dat Angela het marxisme propageerde. Lothar de Mazière: "Iedereen die in de DDR heeft geleefd, weet dat je in je FDJ-afdeling cultuurzaken op je moest nemen als je je snor wilde drukken." Vroegere professoren beschreven haar als terughoudend, bijna schuw. Angela deed alleen haar mond open als iemand iets vroeg. Tijdens een studiereis naar de Russische hoofdstad in 1974 leerde ze medestudent Ulrich Merkel kennen, met wie ze in 1977 in Templin trouwde. De atheïstische Ulrich stemde uit liefde toe in een kerkelijk huwelijk. Het huwelijk bleek een vergissing, concludeerde Angela. Ze verliet hem in 1981. "Ze pakte haar koffer en was ineens vertrokken," vertelde Ulrich aan een tijdschrift. "Zij kreeg de wasmachine, ik behield de meubels."

Wetenschap

Angela Merkel werkte na haar studie aan het Zentral-Institut für Physikalische Chemie (ZIPC) van de Akademie van Wetenschappen van de DDR in Oost-Berlijn, waar ze in 1986, op 31-jarige leeftijd, cum laude promoveerde op een dissertatie over de kwantumchemie. Angela zou twaalf jaar lang werken in het grauwe wetenschapsinstituut in Berlijn-Adelshorst. Hier leerde ze haar toekomstige echtgenoot, de vooraanstaande chemicus Joachim Sauer, kennen. Merkel kreeg geen kinderen. Joachim wel: hij had twee zonen uit een eerdere relatie. Angela en Joachim woonden jarenlang samen. Zij trouwden op 30 december 1998. "Ik geloof niet dat ik een goede natuurkundige was. Niet excellent, maar goed." Merkel vertelde later dat zij als natuurkundige nooit een Nobelprijs zou hebben gewonnen. De keuze voor de wetenschap was bewust genomen. Merkel begreep dat ze als wetenschapper niet veel compromissen hoefde te sluiten, "omdat in de natuurkunde de waarheid niet gemakkelijk geweld kan worden aangedaan." Niemand kon vermoeden dat deze wetenschapster bondskanselier zou worden van een verenigd Duitsland. Zij zou pas na de Val van de Muur politiek actief worden.

Merkel in de politiek

Angela Merkel was getuige van de Val van de Berlijnse Muur. Op 9 november 1989 zei Günter Schabowski, de woordvoerder van de Oost-Duitse regering, dat de burgers van de DDR voortaan vrij naar het westen mochten reizen. Angela Merkel zag het in een nieuwsuitzending van de ZDF en ging die avond kijken bij de Muur.
Merkel in de politiek

Lees Duitsland: Geschiedenis en Wetenswaardigheden als u uw vakantie in Duitsland wilt voorbereiden of meer wilt weten over de geschiedenis van dit interessante land.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij veel aandacht aan de geschiedenis van Duitsland en de mooiste plekjes in dit land. Als u binnenkort uw vakantie in Duitsland doorbrengt kunt u zich met deze uitgave goed voorbereiden, want 'Duitsland: Geschiedenis en wetenswaardigheden' is niet alleen geschreven voor liefhebbers van geschiedenis.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Duitsland

Duitsland
Politiek in Duitsland

In het e-book 'Duitsland: Geschiedenis en wetenswaardigheden' verzamelde Ruud van Capelleveen 150 verhalen die blijk geven van zijn fascinatie voor Duitsland. De onderwerpen in deze uitgave gaan over de geschiedenis van onze oosterburen. Duitsland was eeuwenlang een lappendeken van staatjes en koninkrijkjes. Niet veel Nederlanders weten dat Duitsland pas in 1871 door Otto von Bismarck tot een eenheid werd gesmeed. In deze uitgave staan 150 interessante en fraai geïllustreerde verhalen met wetenswaardigheden over de geschiedenis van Duitsland.
Bekijk: Duitsland



'Tweede Wereldoorlog: de hoofdrolspelers' is de 'wie is wie' van deze oorlog. In deze publicatie nam Ruud van Capelleveen de belangrijkste personen op die een rol van betekenis speelden in dit wereldomvattende conflict. U kunt in deze biografiën snel de belangrijkste feiten opzoeken.
In 'Tweede Wereldoorlog: de hoofdrolspelers' van Ruud van Capelleveen treft u de biografieën aan van 165 mannen en vrouwen die in deze oorlog een beslissende rol speelden.
Tweede Wereldoorlog: de hoofdrolspelers

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.