Mobilisatie
Tekst: Ruud van Capelleveen
Auteur van Duitsland: Geschiedenis en Wetenswaardigheden en Tweede Wereldoorlog
Auteur van Duitsland: Geschiedenis en Wetenswaardigheden en Tweede Wereldoorlog
Oorlogsdreiging
De Lübeckische Anzeigen meldt de Duitse mobilisatie op 2 augustus 1914
In Rusland werd het leger in gereedheid gebracht om Servië te helpen. Duitsland beschouwde deze Russische actie als een grote bedreiging. Vanuit Wenen kwam het bericht dat Oostenrijk Servië de oorlog zou verklaren. Dit gebeurde twee dagen later op 28 juli 1914. Nadat Belgrado vanaf Oostenrijkse kanonneerboten was gebombardeerd gaf tsaar Nicolaas toestemming voor een algehele mobilisatie.Diplomatie
De definitieve tekst van het ultimatum van Oostenrijk aan Servië ging via de Duitse ambassadeur naar Berlijn. Daar begreep men de voorwaarden veel te zwaar waren, maar men oordeelde ook dat het te laat was om nog bezwaar te maken. Vanuit Berlijn werd nog geprobeerd om een oorlog af te wenden. Er werd contact met de minister van Buitenlandse Zaken van Rusland opgenomen, maar het bleek te laat. Nog dezelfde dag schreef de Duitse opperbevelhebber Helmuth Johannes Ludwig von Moltke een bericht naar generaal Conrad von Hötzendorf om nog even te wachten met de mobilisatie.Keizer Wilhelm II van Duitsland zond een telegram naar Sint-Petersburg. Het bevel tot mobilisatie moest worden ingetrokken, anders zou ook Duitsland zijn leger gereed maken voor de oorlog. Tsaar Nicolaas van Rusland kreeg twaalf uur de tijd om zijn mobilisatie te herroepen.
Rusland
Op 31 juli 1914 tekende Frans Jozef van Oostenrijk het bevel tot de mobilisatie. Deze algemene mobilisatie zou pas op 4 augustus ingaan. In Wenen had men begrepen dat men in Rusland al op 30 juli een algemene mobilisatie had afgekondigd. Dit vroege besluit is een van de oorzaken waarom het conflict zo snel uit de hand liep en ontaardde in een wereldoorlog. Rusland had echter geen keus. De communicatielijnen waren slecht. Bovendien zou het lang duren, voordat alle manschappen in dit immense land gemobiliseerd zouden zijn. Als Rusland Servië wilde helpen, dan moest er snel opgetreden worden.Oorlog in Europa
Rusland beantwoordde het telegram van de keizer Wilhelm II niet en Duitsland verklaarde Rusland op 1 augustus 1914 de oorlog. Twee dagen later ontving ook Frankrijk een oorlogsverklaring uit Berlijn. Nog op dezelfde dag trokken Duitse legereenheden door het neutrale België richting Parijs. Door de Duitse schending van het Belgische territorium werd ook Groot-Brittannië bij de oorlog betrokken. De Grote Oorlog was begonnen.Edward Grey
De Britse minister van Buitenlandse Zaken, Edward Grey, verklaarde in het Britse Lagerhuis dat Engeland volgens een verdrag uit 1839 verplicht was om België te helpen. Groot-Brittannië moest er voor zorgen dat dit 'kleine en dappere land' niet door Duitsland van de kaart werd geveegd. Robert Reid bestreed deze bewering van Edward Grey. In werkelijkheid bestond deze verplichting helemaal niet, maar Grey deed net of die verplichting wel bestond. De Britse minister Edward Grey zou deze foute bewering later nog vaak herhalen, om steun van het Engelse volk te krijgen voor de oorlog tegen Duitsland.Anti-Duits
Edward Grey was sterk anti-Duits. In 1885 had hij Duitsland al de belangrijkste vijand van Engeland genoemd. Hij ondersteunde de geheime militaire besprekingen tussen de Britten en de Fransen in de jaren voor de Eerste Wereldoorlog. Hij liet deze onderhandelingen onverminderd voortzetten toen hij in 1905 minister van Buitenlandse Zaken werd. Het Britse volk, het parlement en de meeste leden van de regering werden onkundig gehouden van dit Frans-Britse militaire overleg. Volgens historicus Luigi Albertini zou Edward Grey in 1914 niet alles hebben gedaan om een oorlog te voorkomen. "Grey moet zich zonder twijfel gerealiseerd hebben, dat hij met de Brits-Franse besprekingen en indirect ook de Brits-Russische besprekingen Groot-Brittannië in een dubieuze positie had gemanoeuvreerd."Toespraak Wilhelm II
"Diep in mijn hart dank ik jullie voor het uitdrukken van jullie liefde, jullie trouw. In de strijd die voor ons ligt ken ik in mijn volk geen partijen meer. Er zijn onder ons alleen nog maar Duitsers. En welke partijen zich in de loop van de tijd ook tegen me hebben gekeerd, ik vergeef hen allemaal. Nu gaat het er slechts om dat wij als broeders elkaar trouw blijven, en dan zal God het Duitse volk aan de overwinning helpen," zei keizer Wilhelm II in augustus 1914 in Berlijn, waar hij vanaf het balkon van het keizerlijke slot een toegestroomde menigte van 40.000 mensen toesprak nadat de mobilisatie bekendgemaakt was.Donkere tijden
De Britse minister van Buitenlandse Zaken Edward Grey was niet zo optimistisch. "Overal in Europa gaan de lichten uit en we zullen ze van onze levensdagen niet meer ontstoken zien worden," zei hij op 3 augustus 1914. "Met de Eerste Wereldoorlog kwam er een einde aan het burgerlijke negentiende-eeuwse Europa met zijn snel toenemende welvaart en betrekkelijke politieke en sociale stabiliteit," schreef Patrick Dassen.Lees Duitsland: Geschiedenis en Wetenswaardigheden als u meer wilt weten over de geschiedenis van Duitsland.
PS
Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij veel aandacht aan de geschiedenis van Duitsland en de mooiste plekjes in dit land. Als u binnenkort uw vakantie in Duitsland doorbrengt kunt u zich met deze uitgave goed voorbereiden, want 'Duitsland: Geschiedenis en wetenswaardigheden' is niet alleen geschreven voor liefhebbers van geschiedenis.Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail
Kijk verder: meer Eerste Wereldoorlog
Eerste WereldoorlogLeestip
Een informatieve gratis nieuwsbrief over geschiedenis. Interessante verhalen over Nederland, Duitsland, Historische Plaatsen, Kastelen, Royalty, WO2 en Wetenschap.
Al twintig jaar een begrip bij liefhebbers
van geschiedenis en cultuur.
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
van geschiedenis en cultuur.
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
Tweede Wereldoorlog
'Tweede Wereldoorlog: de hoofdrolspelers' is de 'wie is wie' van deze oorlog. In deze publicatie nam Ruud van Capelleveen de belangrijkste personen op die een rol van betekenis speelden in dit wereldomvattende conflict. U kunt in deze biografiën snel de belangrijkste feiten opzoeken.
In 'Tweede Wereldoorlog: de hoofdrolspelers' van Ruud van Capelleveen treft u de biografieën aan van 165 mannen en vrouwen die in deze oorlog een beslissende rol speelden.
Tweede Wereldoorlog: de hoofdrolspelers
Duitsland
In het e-book 'Duitsland: Geschiedenis en wetenswaardigheden' verzamelde Ruud van Capelleveen 150 verhalen die blijk geven van zijn fascinatie voor Duitsland. De onderwerpen in deze uitgave gaan over de geschiedenis van onze oosterburen. Duitsland was eeuwenlang een lappendeken van staatjes en koninkrijkjes. Niet veel Nederlanders weten dat Duitsland pas in 1871 door Otto von Bismarck tot een eenheid werd gesmeed. In deze uitgave staan 150 interessante en fraai geïllustreerde verhalen met wetenswaardigheden over de geschiedenis van Duitsland.
Bekijk: Duitsland
Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.