Zelhem

Plaats in Gelderland

De Gelderse plaats Zelhem werd in 801 in een oorkonde voor het eerst genoemd als Salehem. Korte tijd later bouwde men op deze plaats een kapelletje ter ere van de zendeling Liudger. Deze Friese missionaris was naast Willibrord en Bonifatius een grondlegger van het christelijke geloof in de Lage Landen.

Lambertikerk

De huidige Lambertikerk uit de twaalfde eeuw werd waarschijnlijk op de plaats van de door Liudger gestichte kapel gebouwd. De kerk kreeg aan het einde van de vijftiende eeuw haar huidige vorm. Staatse troepen brandden de kerk in 1572 grotendeels af, maar de kerk werd herbouwd. Ook tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de Lambertikerk grotendeels verwoest, maar ook deze keer werd de kerk weer opgebouwd. De Lambertikerk vormt daardoor nog altijd het middelpunt van het brinkdorp Zelhem. De kerk heeft een zeer forse romaanse toren.

Zwembadhuisje

In Zelhem staat nog een bijzonder rijksmonument. Dat is het zwembadhuisje aan de Heisterboomsdijk bij een uitgediept heideven op De Baakse Kamp. Dit landgoed ligt net buiten de bebouwde kom ten noorden van Zelhem. Het zwembadhuisje van ingenieur Pieter de Fremery (1897-1988) werd omstreeks 1928 ontworpen in de stijl van het nieuwe bouwen. Pieter de Fremery was na het overlijden van burgemeester Rijpstra korte tijd burgemeester van Zelhem.

Coopsmölle

Het derde monument van Zelhem werd jarenlang door veel mensen niet als rijksmonument herkend. Aan een straat ten westen van de dorpskern met de toepasselijke naam Wiekenweg, staat een korenmolen uit 1818. Deze Coopsmölle werd met rode stenen als grondzeiler gebouwd. De molen werd in 1938 onttakeld, schreef de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. De molenromp kreeg een functie als opslagruimte voor de naastgelegen maalderij. In 2019 begon men aan het herstel van de molen. In maart 2020 werd de kap geplaatst. Op 30 juni 2020 draaide de Coopsmölle weer.

Natuur

Zelhem ligt aan een vroegere Romeinse heerweg, die later een Hessenweg werd tussen Aalten en Doesburg. Ten noordoosten van Zelhem liggen uitgestrekte bossen en heidevelden en enkele aantrekkelijke natuurgebieden. Er is een duidelijk verschil tussen de hoger gelegen esgronden en de lagere broekgronden. Lange rijen populieren versterken dit effect. Deze populieren zijn ook van economisch belang geweest, want hierdoor werd de klompenindustrie deze streek mogelijk gemaakt.

Bestuur

Zelhem was tot 2005 een zelfstandige gemeente. De gemeente fuseerde in 2005 met de gemeenten Hengelo, Hummelo en Keppel en Steenderen tot de gemeente Bronckhorst. De gemeente Bronckhorst bestaat nu ook de dorpen en buurtschappen Baak, Bronkhorst, Drempt, Halle, Hengelo, Hoog-Keppel, Hummelo, Keijenborg, Laag-Keppel, Olburgen, Rha, Steenderen, Toldijk, Vierakker, Vorden, Wichmond en Zelhem.

Lambertikerk in Zelhem

Al rond het jaar 800 werd een eerste kapel in Zelhem gesticht. Deze kapel werd in de loop der eeuwen verschillende keren herbouwd en vergroot. De Lambertikerk aan de Markt in Zelhem werd in 1572 tijdens de Tachtigjarige Oorlog door Staatse troepen in brand gestoken. De kerk werd jaren later hersteld en in gebruik genomen door de hervormde gemeente.
Lambertikerk in Zelhem

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan de mooiste plaatsen en monumenten in Gelderland. Lees de interessante uitgave Gelderland: Geschiedenis en bezienswaardigheden om meer te weten te komen over de mooiste provincie van Nederland. Zelhem komt ook voor in onze uitgave over de geschiedenis van Gelderland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Geschiedenis Gelderland

Deze uitgave over Gelderland van Ruud van Capelleveen is zeker niet saai te noemen. Gelderland heeft een rijke geschiedenis en ook landschappelijk veel te bieden. De auteur informeert u op onderhoudende wijze over de geschiedenis en wetenswaardigheden van de honderdvijftig meest interessantste plaatsen in Gelderland.
Bezienswaardigheden in Gelderland


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.