Weesp

Plaats in Noord-Holland

De naam Wispe of Wesopa dook voor het eerst op rond 1150. Weesp had al voor 1355 een aarden en houten omwalling, want de stad lag strategisch aan de grens tussen het machtsgebied van de graven van Holland en de bisschop van Utrecht. Weesp werd in 1311 genoemd in een brief van de bisschop van Utrecht.

Vecht

De plaats aan de rivier de Vecht lag aan een in die tijd belangrijke vaarroute. Weesp werd, na enkele keren van eigenaar gewisseld te zijn, in 1317 definitief Hollands gebied. Graaf Willem V van Holland erkende het belang van Weesp en verleende de plaats in 1355 stadsrechten. Daarna ontwikkelde Weesp zich in snel tempo tot handels- en bestuurscentrum van de streek. De stadsrechten maakten het ook mogelijk dat de stad zich beter kon verdedigen en vanaf 1517 werden er stenen stadsmuren gebouwd.

Vesting

De verdediging van Weesp werd na de Franse belegering in 1672 flink uitgebreid met vier bastions. Deze vesting werd echter nooit voltooid. De overige vier bastions werden door geldgebrek niet gebouwd. De vesting van Weesp met het Torenfort aan de Ossenmarkt en de in de omgeving liggende forten maakten deel uit van de Hollandse Waterlinie en later ook van de Stelling van Amsterdam.

Stadhuis

Het monumentale stadhuis van Weesp werd gebouwd in de jaren 1772-1776. Het gebouw werd ontworpen door Jacob Otten Husly. Hij ontwierp ook een stadhuis voor Groningen en gebouw Felix Meritis in Amsterdam. De fraaie zandstenen voorgevel van het Weesper stadhuis wordt beheerst door een fronton met een fraai klokkentorentje. In het stadhuis werd destijds ook recht gesproken. De kerkers en de vierschaar zijn nog te zien. Op de tweede verdieping van het stadhuis is het gemeentemuseum ingericht. Daar kunt u onder meer een fraaie collectie Weesper-porselein bewonderen. In Weesp ontwikkelde zich in de zeventiende en achttiende eeuw een bloeiende laken- en porseleinnijverheid. Er waren ook verschillende bierbrouwerijen.

Grote of Sint-Laurenskerk

De laatgotische Grote of Sint-Laurenskerk dateert uit de tweede helft van de vijftiende eeuw. Men bouwde de kerk op de plaats waar eerder een romaanse voorganger had gestaan. De kerk heeft een basilicaal schip en een Romaanse bakstenen toren, die uitloopt in een hoge spits. In de kerktoren bevindt zich een carillon, dat voornamelijk klokken van Pieter Hemony uit Amsterdam bevat. Het koorhek van de Grote of Sint-Laurenskerk is een schitterend kunstwerk uit 1526. Het koperen traliewerk heeft laatgotische kenmerken, schreef Leo Bridts.

Bezienswaardigheden

In Weesp staan meer dan tweehonderd rijksmonumenten. Een deel van Weesp is beschermd stadsgezicht. De katholieke Sint-Laurentiuskerk uit 1876 is een creatie van Theo Asseler. De kerk werd in 2016 aangekocht door een projectontwikkelaar en getransformeerd. Er zijn nu een winkel en brouwerij van Wispe Brouwerij gevestigd. De kerk wordt bovendien benut door enkele andere ondernemingen. Het torenfort aan de Ossenmarkt werd in 1861 voltooid als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Het fort maakte deel uit van de Stelling van Amsterdam. Het ronde bakstenen torenfort heeft een diameter van 34 meter. Op het dak stond oorspronkelijk een geschutsbatterij. In Weesp stonden vroeger talrijke molens. Hiervan resteren er nog drie: de Eendragt, 't Haantje en de Vriendschap.

Bestuur

Weesp ligt in de provincie Noord-Holland. Weesp was tot maart 2022 de hoofdplaats van de gelijknamige gemeente waartoe ook de plaatsen De Horn en Uitermeer behoorden. Weesp werd op 24 maart 2022 toegevoegd aan Amsterdam.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over de geschiedenis en de cultuur van Nederland waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Noord-Holland

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.