Urk
Plaats in Flevoland

Foto Ruud van Capelleveen: Vuurtoren van Urk
Urk was een eiland in de Zuiderzee. Na de aanleg van de Afsluitdijk in 1932 veranderde deze zee in het IJsselmeer. Vervolgens begon men met de inpoldering van de Noordoostpolder. Urk werd opgenomen in deze polder en was daardoor geen eiland meer, maar bleef wel een hechte en gesloten gemeenschap. De visserij is nog altijd de belangrijkste economische pijler van het dorp. Urk heeft de grootste vissersvloot van Nederland.Geschiedenis
Urk ligt net als Schokland op een dikke keileemlaag. Volgens kenners ligt de bult bij Urk tot een hoogte van negen meter boven Normaal Amsterdams Peil (NAP). De waterspiegel steeg toen het klimaat warmer werd. Hierdoor werd Urk net als Schokland, Marken en Wieringen, een eiland. Vanaf de tiende eeuw werd Urk permanent bewoond. Urk kwam in de dertiende eeuw in het bezit van de graven van Holland. Later ging dit eigendom naar de burgemeester van Enkhuizen en in 1476 kwam Urk in handen van de Utrechtse familie Zoudenbalch.Amsterdam
Aan het begin van de zeventiende eeuw kwam Urk in het bezit van het Antwerpse geslacht Van de Werve. Zij verkochten het eiland in 1660 aan Amsterdam. Deze stad verstevigde met deze aankoop zijn positie, omdat veel scheepvaartroutes langs het eiland Urk liepen. Urk werd niet beschermd door een beschoeiing. Hierdoor werden geregeld delen van het eiland afgeslagen. Het eiland Urk kreeg omstreeks 1700 van een zeewering. De aanleg hiervan werd bekostigd door Amsterdam. In 1792 namen de Staten van Holland het eiland over.Zuiderzeewet
Op 14 juni 1918 werd de Zuiderzeewet aangenomen, waarmee het parlement toestemming verleende voor de uitvoering van het plan van Cornelis Lely voor de afdamming van de Zuiderzee met de Afsluitdijk en de aanleg van polders in het daardoor ontstane IJsselmeer. In 1930 was de inpoldering van de Wieringermeer klaar. De Afsluitdijk kwam in 1932 gereed. Daarna begon Rijkswaterstaat met de inpoldering van de Noordoostpolder. In 1939 werd Urk met een dijk verbonden met het vaste land. De Noordoostpolder viel in 1942 droog. In 1957 viel Oostelijk Flevoland droog. In 1968 kwam de droogmaking van Zuidelijk Flevoland gereed.Bezienswaardigheden
De oude dorpskern van Urk is een beschermd dorpsgezicht. De omtrek van het oorspronkelijke Urk is herkenbaar als een onregelmatige hoogte in het strakke polderlandschap. Bovendien is deze omtrek sinds 2021 aangegeven met een paalscherm. Tijdens een 'rondje Urk' krijgt u op historische locaties uitleg met informatiepanelen. De vuurtoren van Urk uit 1845 is achttien meter hoog. Deze vuurtoren is regelmatig opengesteld voor bezoekers. Het Vissersmonument is indrukwekkend. Bij het door Gerard van der Leeden ontworpen monument staan marmeren platen met honderden zeelieden uit Urk die op zee het leven verloren.Het Oude Raadhuis
Het raadhuis werd aan het begin van de twintigste eeuw gebouwd naar een ontwerp van Johan Frederik Lodewijk Frowein (1855-1914). Nadat de gemeente in 1988 een nieuw raadhuis in gebruik had genomen werd het stadhuis verbouwd tot museum. Het museum geeft een goed beeld van het verleden van Urk. In het museum kunt u onder meer een scheerwinkel, een zeilmakerij en een kruidenierswinkel bewonderen. In 1996 werd de naast het museum gelegen visserswoning toegevoegd. Deze woning werd voorzien van een authentiek interieur, zodat u een goede indruk krijgt van het interieur van een ouderwetse visserswoning. De collectie van het museum wordt door een groep enthousiaste vrijwilligers van de Vereniging Vrienden van Urk samen met de gemeente in stand gehouden.Bestuur
Omdat Urk lange tijd in het bezit van de stad Amsterdam was geweest, werd Urk in 1824 een Noord-Hollandse gemeente. Dit bleef zo tot 1950. Na de inpoldering van de Noordoostpolder lag Urk van 1950 tot 1986 in de provincie Overijssel. Urk is nu een zelfstandige gemeente in de provincie Flevoland.PS
Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over de geschiedenis en de cultuur van Nederland waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail
Geschiedenis Nederland
Geschiedenis NederlandGeschiedenis Flevoland
Leestip
Een informatieve gratis nieuwsbrief over geschiedenis. Interessante verhalen over Historische Plaatsen, Kastelen, Royalty, WO2 en Wetenschap.
Al twintig jaar een begrip bij liefhebbers
van geschiedenis en cultuur.
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
van geschiedenis en cultuur.
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
Geschiedenis Nederland

Leven in de delta
Geschiedenis

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis
Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.