Twello

Plaats in Gelderland

Twello ligt tussen Deventer en Apeldoorn bij de rivier de IJssel. De streek wordt bewoond sinds het begin van de ijzertijd. In Twello vond men bewerkte vuursteen en een urnenveld met kringgreppelgraven. De plaatsnaam werd in 1298 voor het eerst genoemd.

Gelre

De eerste bewoners waren boeren die het land bewerkten dat zij van de graaf van Gelre hadden gekocht. De wegen rond Twello volgen veelal de hogere delen van het landschap en hebben hierdoor een bochtig verloop. In deze omgeving staan interessante buitenplaatsen, zoals Het Holthuis, Hunderen, Kruisvoorde, de Parckelaer en de Steltenberg.

Buitenplaatsen

De meeste van deze landgoederen zijn aangelegd door rijke Deventenaren, die in de zomermaanden de drukke stinkende stad verruilden voor rust en ruimte op hun buitengoed. Later, toen de verbindingen verbeterden, werden de meeste villa's en buitenplaatsen in Twello permanent bewoond.

Station

Twello kreeg in 1886 een station aan de spoorlijn Apeldoorn - Deventer. Dit gebouw werd gedeeltelijk verwoest tijdens de Tweede Wereldoorlog. Alleen de wachtruimte bleef gespaard, maar deze werd in 1947 ook gesloopt. Twello kreeg pas in 2006 een nieuw station. Het landelijke gebied rond Twello wordt doorsneden door de provinciale weg N344. Toch vindt u nog rust en ruimte in Twello. Het landelijke gebied aan de IJssel wordt niet door veel toeristen bezocht, terwijl het toch een prachtig gebied is.

Havekes Mölle

In Twello staat al eeuwenlang een molen. De molen uit de vijftiende eeuw was een korenmolen. Deze molen werd in 1898 gesloopt omdat de molen bouwvallig was geworden. Men verving de molen aan het Havekespad door een stellingmolen. Deze Havekes Mölle wordt beheerd door de stichting Behoud Havekes Mölle en wordt tegenwoordig door vrijwillige molenaars in bedrijf gehouden.

Bezienswaardigheden

In Twello staat een groot aantal fraaie monumenten, zoals de Havekes Mölle. Net buiten het dorp staat het voormalige kasteel Hartelaar. Op dit landgoed is tegenwoordig Auberge 't Hartelaer gevestigd. De historische tuinaanleg stamt uit de negentiende eeuw. Ten noorden van het hoofdgebouw staat een schaapskooi uit de achttiende eeuw. Huize Vicarie aan de Rijksstraatweg 38 uit 1906 werd gebouwd in overgangsarchitectuur beïnvloed door de chaletstijl en het rationalisme.

Dorpskerk

Ook de Dorpskerk uit de vijftiende eeuw wordt beschermd als rijksmonument. De kerk van Twello is een eenbeukige kerk, die halverwege de negentiende eeuw werd uitgebreid met een koor en een sacristie. Een deel van de kerk werd in 1522 door brand verwoest tijdens gevechten tussen de stad Deventer en Karel van Gelre. Achttien parochianen die bescherming in de kerk hadden gezocht kwamen bij dit geweld om het leven. In de zestiende eeuw werd de kerktoren met een derde geleding verhoogd. In het interieur vallen het laatgotische doopvont uit de vijftiende eeuw en de preekstoel van Joost Kok uit 1771 op. Het orgel werd in 1823 vervaardigd door orgelbouwer Abraham Meere.

Bestuur

Twello was van 1812 tot 1818 een zelfstandige gemeente. In 1818 werden de gemeenten Nijbroek, Twello en Wilp opgeheven en bij Voorst gevoegd. Het gemeentehuis van de gemeente Voorst staat in Twello. De gemeente Voorst bestaat nu uit de kernen Appen, Bussloo, De Kar, De Vecht, De Wijk, Duistervoorde, Gietelo, Hofje, Klarenbeek (gedeeltelijk), Klein Amsterdam, Nijbroek, Posterenk, Spekhoek, Steenenkamer, Terwolde, Teuge, Twello, Voorst, Wilp en Wilp-Achterhoek.

Huize Hunderen

Huize Hunderen in Twello was oorspronkelijk een havezate. Al in het jaar 959 is er sprake van een 'villa Hundere'. In de zeventiende eeuw bouwde Gijsbert Schimmelpenninck van der Oije er een buitenplaats. Latere eigenaren brachten veranderingen aan.
Huize Hunderen

Huize Kruisvoorde

Huize Kruisvoorde is een monumentaal landhuis in de Gelderse plaats Twello. Een deel van deze voormalige havezate dateert nog uit de zestiende eeuw. Het gebouw is ook bekend als Crusefort, Cruystenvoorde of Cruysvoorde.
Huize Kruisvoorde

De Parckelaer

Het landhuis De Parckelaer in Twello wordt ook wel een havezate genoemd. Al in 1434 stond een huis op deze plaats dat De Parckelaer werd genoemd. Het landgoed behoorde tot het bezit van de familie Van Mermuden.
De Parckelaer

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan de mooiste plaatsen en monumenten in Gelderland. Lees de interessante uitgave Gelderland: Geschiedenis en bezienswaardigheden om meer te weten te komen over de mooiste provincie van Nederland. Twello komt ook voor in onze uitgave over de geschiedenis van Gelderland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Geschiedenis Gelderland

Deze uitgave over Gelderland van Ruud van Capelleveen is zeker niet saai te noemen. Gelderland heeft een rijke geschiedenis en ook landschappelijk veel te bieden. De auteur informeert u op onderhoudende wijze over de geschiedenis en wetenswaardigheden van de honderdvijftig meest interessantste plaatsen in Gelderland.
Bezienswaardigheden in Gelderland


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.