Twaalfjarig Bestand (1609-1621)

Tachtigjarige Oorlog

Het Twaalfjarig Bestand is een periode van wapenstilstand tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Het bestand tussen de Republiek en Spanje duurde van 1609 tot 1621. Het bestand zorgde voor een langdurige onderbreking in de uitputtende oorlog tussen de Nederlanden en Spanje. De tijdelijke wapenstilstand werd op 9 april 1609 in Antwerpen ondertekend. Het bestand werd daarom ook wel het Verdrag van Antwerpen genoemd.

Wapenstilstand

Prins Maurits was niet gelukkig met de wapenstilstand, want hierdoor nam zijn belang als bevelhebber af. De regenten in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden waren tevreden, want de oorlog kostte veel geld. Het voornaamste doel van de Republiek was bereikt: de Spanjaarden waren grotendeels uit de Noordelijke Nederlanden verdreven.

Wapenhandel

De rust op militair vlak leidde tot een enorme groei in de overzeese handel, vooral via de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC). Amsterdam groeide uit tot een wereldhandelscentrum. Voor andere kooplieden was de oorlog voordelig, want enkele Amsterdamse regenten verdienden veel geld aan wapenverkoop. Een deel van dit wapentuig werd ook geëxporteerd. Hierdoor kon het voorkomen dat het Staatse leger met wapens werd bestreden die in Holland waren gemaakt.

Diplomatieke banden

De wapenstilstand gaf de Republiek tijd om haar staatsstructuur te consolideren en haar positie in Europa te versterken. Door het bestand erkende Spanje de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden als een zelfstandige staat. Bovendien erkenden Frankrijk en Engeland de Republiek door diplomatieke banden aan te knopen.

Herstel in de Zuidelijke Nederlanden

Door het staken van de gevechten konden de boeren in de Zuidelijke Nederlanden hun land weer bewerken en herstelde de lokale economie zich geleidelijk. In de Zuidelijke Nederlanden profiteerde men ook van het vrije verkeer van goederen en personen. Dit was uitdrukkelijk vastgelegd in het bestand: mensen en handelswaar vrij konden bewegen tussen de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden.

Bezittingen

Veel inwoners van de Zuidelijke Nederlanden verloren tijdens de oorlog bezittingen. In de Bestandsakte van het Twaalfjarig Bestand stonden ook bepalingen over de teruggave van goederen en het betalen van schadevergoedingen tussen de partijen. Tijdens het Bestand konden zij deze terugvorderen. In de Zuidelijke Nederlanden kreeg het lokale bestuur bovendien meer ruimte. De steden konden worden vergroot en versterkt doordat er geen dreiging was.

Vrede

In de Noordelijke Nederlanden waren er voor- en tegenstanders voor een vrede met Spanje. Voorstanders van vrede stonden veelal aan de zijde van Johan van Oldenbarnevelt. De tegenstanders waren volgers van prins Maurits. Tijdens het Twaalfjarig Bestand zou de strijd tussen deze twee kemphanen uiteindelijk worden beslist door Maurits. Johan van Oldenbarnevelt werd beschuldigd van hoogverraad. Hij werd onthoofd op het Binnenhof in Den Haag.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan de Tachtigjarige Oorlog. Lees Tachtigjarige Oorlog als u meer wilt weten over de oorlog van de Nederlandse gewesten tegen Spanje en het ontstaan van Nederland. Het Twaalfjarig Bestand komt ook voor in onze uitgave Tachtigjarige Oorlog 1568-1648.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Tachtigjarige Oorlog

De Tachtigjarige Oorlog was niet alleen de langstdurende oorlog in de Nederlanden, maar ook de belangrijkste, want de Nederlandse gewesten keerden zich af van het Habsburgse bestuur en daardoor ontstond de zelfstandige staat Nederland. In de Tachtigjarige Oorlog vonden een groot aantal belegeringen en veldslagen plaats. De belangrijkste worden besproken in het 'Tachtigjarige Oorlog 1568-1648: de opstand en het ontstaan van Nederland'. Ook de belangrijkste veldheren, zowel aan Spaanse als aan Nederlandse zijde, zijn te vinden in deze uitgave.
Tachtigjarige Oorlog


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.