Slag bij Turnhout in 1597

Tachtigjarige Oorlog

Een gecombineerd Nederlands en Engels leger stuitte op 24 januari 1597 tijdens de Tachtigjarige Oorlog op het door Philibert van Rye, de graaf van Varax, aangevoerde Spaanse leger. De graaf overleefde de veldslag niet. Met hem sneuvelden tweeduizend soldaten aan Spaanse zijde. De veldslag was een grote overwinning voor Maurits van Nassau.

Turnhout

Turnhout lag in de Tachtigjarige Oorlog op een strategische plek in het grensgebied tussen de Zuidelijke en de Noordelijke Nederlanden. Dit leger bestond uit huursoldaten uit Italianen, Duitsers en Walen bestaande regeringsleger moest de Zuidelijke Nederlanden beschermen tegen een aanval uit de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. In de winter van 1596 op 1597 had het Spaanse leger daar het winterkwartier. Zodra het weer verbeterde wilde Philibert van Rye Tholen aanvallen. Bovendien wilde hij noordelijke steden aanvallen en plunderen om de schatkist van de Zuidelijke Nederlanden te vullen.

Veldtocht van 1597

Tijdens de veldtocht van 1597 vernam prins Maurits van Nassau dat het koninklijke leger bij Turnhout lag. Maurits beschikte over een leger van 5.000 voetknechten en 800 ruiters. Filips van Hohenlohe-Neuenstein, Charles de Héraugière en Francis Vere waren zijn belangrijkste commandanten. Maurits van Nassau besloot het Spaanse leger bij Turnhout te verrassen. Hij trok in het geheim met zijn leger naar Turnhout. Zij werden pas op 23 januari 1597 opgemerkt, maar toen waren ze Turnhout al dicht genaderd. Zijn leger had gunstige posities ingenomen.

Verrassing

Het Spaanse leger bleek slecht voorbereid. Philibert van Rye besloot het gevecht niet aan te gaan. Hij trok zijn leger een dag later terug in de richting van Herentals en probeerde daarmee de noorderlingen het moeras in te lokken. Maar dit gebeurde niet want Maurits zette direct de aanval in. Om de aanval van Maurits af te slaan stelde Philibert van Rye zijn troepen snel in slagorde op.

Verwarring

De soldaten van Maurits zaaiden veel verwarring. Bij de eerste aanval werd het Spaanse leger al uit elkaar gedreven. De veldslag duurde slechts een half uur. Aan Staatse zijde sneuvelden slechts tien man. Onder de Spaanse troepen vielen ongeveer 2.000 doden. 500 soldaten werden gevangengenomen.

Vervolg

Het kasteel van Turnhout werd na de slag door Maurits ingenomen. Hij liet een Staats garnizoen in Turnhout achter. Het Staatse leger was trots. De buitgemaakte Spaanse vaandels sierden nog jarenlang de Ridderzaal in Den Haag.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan de Tachtigjarige Oorlog. Lees Tachtigjarige Oorlog als u meer wilt weten over de oorlog van de Nederlandse gewesten tegen Spanje en het ontstaan van Nederland. De Slag bij Turnhout in 1597 komt ook voor in onze uitgave Tachtigjarige Oorlog 1568-1648.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Tachtigjarige Oorlog

De Tachtigjarige Oorlog was niet alleen de langstdurende oorlog in de Nederlanden, maar ook de belangrijkste, want de Nederlandse gewesten keerden zich af van het Habsburgse bestuur en daardoor ontstond de zelfstandige staat Nederland. In de Tachtigjarige Oorlog vonden een groot aantal belegeringen en veldslagen plaats. De belangrijkste worden besproken in het 'Tachtigjarige Oorlog 1568-1648: de opstand en het ontstaan van Nederland'. Ook de belangrijkste veldheren, zowel aan Spaanse als aan Nederlandse zijde, zijn te vinden in deze uitgave.
Tachtigjarige Oorlog


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.