Slag bij Jemmingen in 1568

Veldslag in de Tachtigjarige Oorlog

Op 21 juli 1568 vond bij de plaats Jemmingen, het huidige Jemgum in Duitsland, een veldslag plaats tussen het leger van de prins van Oranje en het Spaanse leger van de hertog van Alva. Deze veldslag vond een maand na de succesvolle overwinning van de opstandelingen in de Slag bij Heiligerlee plaats. Lodewijk van Nassau leed grote nederlaag. De troepenmacht van de hertog van Alva was veel groter en beter getraind.

Eerste Slag bij Jemmingen

Bij Jemmingen was al eerder slag geleverd. Dat gebeurde op 14 oktober 1533 tijdens de Gelderse Vete, toen Balthasar van Esens met hulp van de hertog Karel van Gelre zijn heerschappij in Harlingerland wilde herstellen. Het leger van Balthasar van Esens werd geleid door Meindert van Ham. De Oost-Friese graven Enno II en Johan I Cirksena dachten dat zij gemakkelijk konden winnen van de tweeduizend huursoldaten van Balthasar van Esens, maar Enno kon het getalsmatige overwicht niet uitbuiten. Oost-Friesland leed een nederlaag en moest de oorlogskosten betalen.

Slag bij Heiligerlee

Na de door de opstandelingen gewonnen Slag bij Heiligerlee belegerde Lodewijk van Nassau de stad Groningen, maar hij gaf deze belegering op toen de hertog van Alva met een leger naar het noorden trok. Lodewijk van Nassau werd bij Jemmingen door de hertog van Alva ingehaald en ingesloten bij de Dollard en de Eems. Lodewijk stond voor een moeilijke opdracht. De troepenmacht van de hertog van Alva was dubbel zo sterk. Bovendien bestond het Spaanse leger voor een groot deel uit Spaanse keurtroepen.

Hopeloos

Lodewijk moet al snel geconcludeerd hebben dat het een hopeloze strijd was. De hertog van Alva had een strategisch veel betere positie ingenomen. Lodewijk besloot daarom tot een terugtocht. Bij deze vlucht sneuvelden zevenduizend soldaten van het prinselijke leger. Lodewijk kon ternauwernood ontsnappen door de Eems over te zwemmen, zonder kleren of wapens, zegt men daar dan altijd bij. Lodewijk van Nassau onderhield hierna in Frankrijk de contacten van Willem van Oranje met de hugenoten. In 1569 leidde hij het leger van de hugenoten bij Montcontour. De hugenoten werden verslagen en Lodewijk moest Frankrijk ontvluchten. Hij zou pas na de verrassende inname van Den Briel in 1572 door de watergeuzen verscheen hij weer in de Nederlanden op het slagveld. Lodewijk veroverde in mei 1572 de steden Valenciennes en Bergen in het graafschap Henegouwen. Deze steden zouden echter weer snel worden onderworpen door de hertog van Alva.

IJzeren Hertog

Alva maakte alle kanonnen buit van Oranje en liet deze wapens in Antwerpen omsmelten tot een standbeeld van zichzelf: de IJzeren Hertog. Het verlies van Lodewijk van Nassau in de Slag bij Jemmingen maakte een voorlopig einde aan de aspiraties van Willem van Oranje.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan de Tachtigjarige Oorlog. Lees Tachtigjarige Oorlog als u meer wilt weten over de oorlog van de Nederlandse gewesten tegen Spanje en het ontstaan van Nederland. De Slag bij Jemmingen in 1568 komt ook voor in onze uitgave Tachtigjarige Oorlog 1568-1648.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Tachtigjarige Oorlog

De Tachtigjarige Oorlog was niet alleen de langstdurende oorlog in de Nederlanden, maar ook de belangrijkste, want de Nederlandse gewesten keerden zich af van het Habsburgse bestuur en daardoor ontstond de zelfstandige staat Nederland. In de Tachtigjarige Oorlog vonden een groot aantal belegeringen en veldslagen plaats. De belangrijkste worden besproken in het 'Tachtigjarige Oorlog 1568-1648: de opstand en het ontstaan van Nederland'. Ook de belangrijkste veldheren, zowel aan Spaanse als aan Nederlandse zijde, zijn te vinden in deze uitgave.
Tachtigjarige Oorlog


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.