Schalkwijk

Plaats in Utrecht

Schalkwijk ligt aan de Lek in de provincie Utrecht. Het dorp ontstond rond 1130 toen de familie van Schalkwijk deze streek ging ontginnen. Dit adellijke geslacht bewoonde het kasteel Schalkwijk. Dit eerste kasteel werd in 1304 gesloopt door de heer van Kuilenburg, Jan van Beusichem.

Kasteel Schalkwijk

Op een andere plaats bouwde men tientallen jaren later een nieuw kasteel, dat ook de naam kasteel Schalkwijk kreeg. Het kasteel werd in de middeleeuwen verschillende keren belegerd en vernield. In de veertiende eeuw bouwde de kasteelheer op enkele honderden meters afstand een nieuw kasteel. De bekendste bewoner van Schalkwijk was Adriaen Ram. Hij was katholiek. In de zuidtoren had hij tijdens de Tachtigjarige Oorlog een schuilkerk ingericht. Het kasteel werd ingenomen. Adriaen Ram werd gevangengenomen en verbannen. Kasteel Schalkhaar verviel in de achttiende eeuw en werd rond 1800 gesloopt.

Kerken

Op de Brink in Schalkwijk staat de hervormde kerk. Deze kerk werd in de dertiende eeuw gewijd aan Sint-Michiel. Het onderste deel van de kerktoren stamt uit die tijd. De toren werd in de zestiende eeuw verhoogd. Het kerkgebouw heeft een laag koor. Naast de kerk staat een monumentaal herenhuis uit 1835. Dat is de pastorie. De katholieken kregen in 1879 aan de Jonkheer Ramweg een kerk met een hoge kerktoren van de architecten Adrianus Tollus en Alfred Tepe. De H. Michaëlkerk is een neogotische kruisbasiliek.

Woontoren

Ten westen van het dorp staat aan de Schalkwijkerwetering het oudste gebouw van Schalkwijk. Deze vierkante woontoren is het enige overblijfsel van de veertiende-eeuwse ridderhofstad Kasteel Vuijlcop. De bakstenen woontoren heeft een grondvlak van zeven bij tien meter. De onderkelderde toren heeft twee verdiepingen en een zolder, gedekt door een schilddak. De woontoren wordt omringd een gracht.

Bijzondere monumenten

Een bijzonder monument in Schalkhaar is de hardstenen paal met wapen van Utrecht aan de Provincialeweg met de tekst 'Concordia res parvae crescunt'. Aan de Jonkheer Ramweg ligt de katholieke begraafplaats met de door Herman Jan van den Brink (1816-1883) ontworpen grafkapel uit 1864. De kapel werd gebouwd in opdracht van baron Franciscus Joannes Van Wijckerslooth van Weerdesteijn en zijn vrouw Charlotte princesse de la Tremouille et de Thouars. Boven de ingang treft u hun wapenschilden aan.

Bestuur

Schalkwijk was tussen 1812 en 1962 een zelfstandige gemeente in de provincie Utrecht. Schalkwijk ging in 1962 op in de nieuwe gemeente Houten. Deze gemeente bestaat nu uit de dorpen 't Goy, Houten, Schalkwijk, Tull en 't Waal.

Kasteel Schalkwijk

Kasteel Schalkwijk werd omstreeks 1250 gesticht bij het gelijknamige dorp bij Houten in de huidige provincie Utrecht. Arnold van Schalkwijk droeg zijn kasteel op aan de hertog van Gelre. In 1304 woedde er een oorlog tussen Henegouwen en Holland.
Kasteel Schalkwijk

Kasteel Vuijlcop

De ridderhofstad Vuijlcop aan de Schalkwijkse Wetering in Schalkwijk werd rond 1300 gesticht door de heren van Schalkwijk als bakstenen woontoren. De toren werd omgracht. Daarbij stond een eveneens omgrachte voorburcht.
Kasteel Vuijlcop

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over de geschiedenis en de cultuur van Nederland waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Geschiedenis Utrecht

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.