Leiden

Stad in Zuid-Holland

Leiden is een van de belangrijkste steden van Zuid-Holland. De stad groeide in de zeventiende eeuw dankzij de lakennijverheid uit tot een van de grootste steden van de Noordelijke Nederlanden. Leiden heeft een van de oudste universiteiten van het land. Universiteit Leiden werd in 1575 na het Beleg van Leiden opgericht door Willem van Oranje.

Burcht van Leiden

De stad ontstond aan de zuidzijde tegenover de kunstmatige heuvel, de motte, waar de burcht van Leiden staat, bij de samenvloeiing van Oude en Nieuwe Rijn. Omstreeks het jaar 800 bestond Leiden uit een drietal gehuchten. Deze nederzettingen lagen aan de samenvloeiing van Oude Rijn, Nieuwe Rijn, Vliet en Mare. In de oudste vermelding uit het jaar 860, wordt de stad Leithon genoemd. In de burcht woonde toen de leenman van de bisschop van Utrecht. Later kwam de burcht in handen na de graaf van Holland. Leiden kreeg stadsrechten van Floris V van Holland.

Tachtigjarige Oorlog

In het begin van de Tachtigjarige Oorlog nam Leiden een belangrijke plaats in. In 1573 werd de stad door de Spanjaarden belegerd. Zij wilden de Leidenaren uithongeren met een langdurig beleg. De stad werd uiteindelijk ontzet door de watergeuzen, die eerder het gebied rond de stad onder water hadden gezet. Het Leidens ontzet wordt sinds 1886 op 3 oktober jaarlijks gevierd met haring en wittebrood. Willem van Oranje beloonde de stad met de stichting van de Universiteit Leiden.

Gouden Eeuw

Leiden groeide in de middeleeuwen uit tot een van de grootste steden van het gewest Holland. Dit kwam door de lakennijverheid. De stad werd regelmatig uitgebreid. In 1389 werden het Rapenburg en de Witte Singel bij de stad getrokken. In de zeventiende eeuw kwam de stad tot grote bloei. Vluchtelingen uit Vlaanderen vestigden zich in Leiden en brachten de textielnijverheid op een nog hoger peil. In de Gouden Eeuw was Leiden, na Amsterdam, de op een na grootste stad van Nederland.

Sleutelstad

Het stadswapen van de stad bestaat uit twee gekruiste sleutels. De sleutels keren ook terug in de bijnaam van Leiden, 'Sleutelstad', die te herleiden is tot Petrus, de schutspatroon van de hoofdkerk van Leiden, de Pieterskerk. Het is een verwijzing naar de Bijbel. In het 'Nieuwe Testament' staat in het 'Evangelie volgens Matteüs': "Ik zal u de sleutels geven van het Koninkrijk der hemelen."

Bestuur

In het begin van de dertiende eeuw was Leiden uitgegroeid tot een dorp, dat in 1266 van graaf Floris V van Holland stadsrechten kreeg. Leiden heeft ongeveer 127.000 inwoners. Naar inwoneraantal gemeten, is Leiden tegenwoordig de vierde gemeente van de provincie Zuid-Holland. Tot het verstedelijkte gebied van de stad worden ook Leiderdorp, Oegstgeest en Voorschoten gerekend. Hierdoor komt het inwonertal op 215.000.

Vismarkt

Academiegebouw in Leiden

De Leidse kunstenaar Gerardus Johannes Bos (1825-1898) werd vooral bekend door zijn illustraties voor kinderboeken. Daarnaast illustreerde hij het tweedelige album 'De stad Leiden'. In deze uitgave kreeg uiteraard ook het Academiegebouw van Universiteit Leiden een plekje.
Academiegebouw in Leiden

Burcht van Leiden

De Burcht van Leiden is een ringwalburg. Hiervoor werd in de negende en tiende eeuw een palissadeheuvel opgeworpen op de plek waar de twee armen van de Rijn samenvloeiden.
Burcht van Leiden

Doelenpoort in Leiden

De Doelenpoort in de binnenstad van Leiden is het overblijfsel van de in 1821 gesloopte Sint-Jorisdoelen. De fraaie zandstenen poort met beeldhouwwerk werd in 1645 ontworpen door Arent van 's-Gravesande. Het is een bezienswaardigheid.
Doelenpoort in Leiden

Gravensteen in Leiden

Het Gravensteen werd aan het begin van de dertiende eeuw gebouwd als gevangenis van de graven van Holland. Zij woonden zelf in het nabijgelegen versterkte Huis Lokhorst. Filips de Goede schonk het pand in 1463 aan de stad Leiden.
Gravensteen in Leiden

Hartebrugkerk in Leiden

De Hartebrugkerk in Leiden heet eigenlijk Onze Lieve Vrouw Onbevlekt Ontvangen. Men gebruikt in Leiden echter meestal de naam van de toenmalige brug over de Mare. Inmiddels zijn de Lange en Stille Mare gedempt.
Hartebrugkerk in Leiden

Heilige Lodewijkkerk in Leiden

Op 12 januari 1807 vond in Leiden een grote buskruitramp plaats, waarbij 150 burgers om het leven kwamen en talrijke gebouwen, waaronder de Heilige Lodewijkkerk beschadigd raakten. De klap was tot ver in de omtrek te horen geweest. Hulp kwam dan ook snel op gang. Koning Lodewijk kwam er persoonlijk op toezien.
Heilige Lodewijkkerk in Leiden

Hooglandse Kerk

De gotische Hooglandse Kerk in Leiden torent hoog boven de huizen uit. Dit is goed te zien als u Leiden vanaf de burcht bekijkt. De protestantse kerk heeft een merkwaardig silhouet, doordat het koor en het transept hoger zijn dan de toren. De geschiedenis van de kerk gaat terug tot de middeleeuwen.
Hooglandse Kerk in Leiden

Hortus Botanicus Leiden

De Hortus Botanicus Leiden is de oudste nog bestaande botanische tuin in Nederland. De tuin werd ingericht door de oudste universiteit van ons land. Men zag al snel na de oprichting van deze universiteit in 1575, de noodzaak om een tuin in te richten.
Hortus Botanicus Leiden

Japanmuseum SieboldHuis

In het SieboldHuis aan het Rapenburg in Leiden is het Japanmuseum gevestigd. Philipp Franz von Siebold (1796-1866) verzamelde tijdens zijn verblijf in de Nederlandse handelsnederzetting op Dejima bij Nagasaki talloze voorwerpen.
Japanmuseum SieboldHuis

Huis van Leyden

Het Huis van Leyden aan het Rapenburg in Leiden werd in 1640 voor Wouter van Halewijn door Arent van 's-Gravesande gebouwd met een brede gevel in classicistische stijl. Opvallend in dit ontwerp zijn de lange doorlopende pilasters.
Huis van Leyden

De Lakenhal in Leiden

De Leidse Lakenhal uit 1640 werd ontworpen door Arent van 's-Gravesande. Het is een prachtig gebouw. De Lakenhal is een van de hoogtepunten van het Hollands classicisme. Sinds 1874 is in dit rijksmonument het gemeentelijk kunstmuseum van Leiden gevestigd: Museum De Lakenhal.
Museum De Lakenhal in Leiden

Marekerk in Leiden

De bouw van de Marekerk aan de Lange Mare in Leiden werd in 1649 voltooid. Het kerkgebouw werd opgetrokken in de stijl van het Hollands classicisme naar een ontwerp van architect Arent van 's-Gravesande. De bouw stond onder leiding van Jacob van Campen.
Marekerk in Leiden

Morspoort in Leiden

De Morspoort is de westelijke stadspoort in Leiden. Het poortgebouw uit 1669 werd ontworpen door de Leidse stadsbouwmeester Willem van der Helm. De naam van de poort is afgeleid van het drassige weidegebied buiten de poort.
Morspoort in Leiden

Oude Sterrewacht in Leiden

Het observatorium van de Universiteit Leiden werd in 1633 opgericht. In de eerste twee eeuwen werd het observatorium gebruikt in het onderwijs. In 1861 werd onder leiding van Frederik Kaiser een nieuw observatorium gebouwd.
Oude Sterrewacht in Leiden

Pieterskerk in Leiden

De honderd meter hoge toren van de Pieterskerk in Leiden stortte in maart 1512 in tijdens een heftige storm. De toren werd nooit herbouwd. De Pieterskerk is een laatgotische kerk, die werd gebouwd op de plaats van de in 1121 gestichte grafelijke kapel.
Pieterskerk in Leiden

Rijksmuseum van Oudheden

Als u informatie wilt over archeologie, dan moet u naar het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. Het museum is gevestigd aan een gracht op het Rapenburg en herbergt veel voorwerpen uit de prehistorie van Nederland en Europa, maar daarnaast zijn ook de Egyptische en Grieks-Romeinse oudheden goed vertegenwoordigd.
Rijksmuseum van Oudheden in Leiden

Stadsgehoorzaal Leiden

De Stadsgehoorzaal in Leiden werd enkele keren ingrijpend verbouwd. De imposante gevel van Daniël Knuttel heeft nu de status als rijksmonument. De stadsgehoorzaal werd in 1826 gebouwd aan de Breestraat, maar zou nog talloze veranderingen ondergaan, waaronder de verbouwing van Knuttel in 1891.
Stadsgehoorzaal Leiden

Universiteit Leiden

In Leiden staat de oudste universiteit van Nederland. Universiteit Leiden werd in 1575 opgericht tijdens de Nederlandse Opstand. De universiteit in Leiden werd opgericht door Willem van Oranje. Voorheen ging men voor een wetenschappelijke studie naar Leuven, waar de oudste universiteit van de Lage Landen stond.
Universiteit Leiden

Museum Volkenkunde Leiden

Het Museum Volkenkunde in Leiden is sinds 1935 gevestigd in het voormalig academisch ziekenhuis in Leiden. Het museum is voortgekomen uit het in 1837 geopende 's Rijks Ethnographisch Museum. Het museum bevat een groot aantal voorwerpen die afkomstig zijn uit alle werelddelen.
Museum Volkenkunde Leiden

Zijlpoort in Leiden

Leiden heeft nog twee stadspoorten. De Morspoort en de fraaie Zijlpoort uit 1667. De Zijlpoort werd in classicistische stijl gebouwd naar een ontwerp van de Leidse bouwmeester Willem van der Helm. De stadspoort werd opgesmukt met beeldhouwwerken van Rombout Verhulst.
Zijlpoort in Leiden

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over de geschiedenis en de cultuur van Nederland waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Zuid-Holland
Geschiedenis Leiden

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.