Kastelen in Gelderland

In de grootste provincie van Nederland, Gelderland, staat een groot aantal kastelen en adellijke huizen. Deze kastelen zijn nauw verbonden met de Gelderse geschiedenis. Opvallend is ook de grote verscheidenheid. U wordt daar uitvoerig over geïnformeerd in Kastelen in Gelderland. In deze uitgave staan 150 interessante kastelen en landhuizen.
Kastelen in Gelderland
Huis Aerdt

Huis Aerdt in Herwen wordt tegenwoordig gebruikt als trouwlocatie. Een gedeelte van het prachtig gerestaureerde pand wordt bewoond. Een ander deel is geschikt gemaakt als kantoorruimte. Huis Aerdt werd in 1657 gebouwd op de plaats waar het middeleeuwse kasteel Ter Cluse stond.
Huis Aerdt
Aldenhaag

Vijfhonderd meter ten westen van kasteel Soelen ligt in Zoelen de motte Aldenhaag. De eigenaren van dit kasteel moesten leen betalen aan de graaf van Gelre. Het kasteel bestond uit een ronde hoofdburcht en een eveneens omgrachte voorburcht.
Aldenhaag
Kasteel Ammersoyen

Het Gelderse kasteel Ammersoyen in de Bommelerwaard speelde een belangrijke rol bij de geschiedenis van de plaats Ammerzoden. Het kasteel werd al genoemd in 1026 als heerlijkheid. De eerste heer van Ammersoyen was Johan van Herlaer.
Kasteel Ammersoyen
Kasteel Ampsen

Historici vermoeden dat kasteel Ampsen bij Lochem al aan het begin van de twaalfde eeuw bestond. Zij leiden dit af uit een oorkonde waarin ene Ulricus de Amsene als getuige werd opgevoerd. Er bestonden echter twee Ampsens: Ouden-Ampsen en Nieuwen-Ampsen.
Kasteel Ampsen
Landgoed Angerenstein

Het landgoed Angerenstein was in de middeleeuwen een leengoed van het klooser Prüm. Angerenstein is nu een stadspark aan de Velperweg in Arnhem. De hoofdingang bevindt zich naast de ingang van landgoed Rennen Enk met Insula Dei.
Landgoed Angerenstein
Appelse Walburg

De Appelse Walburg is een middeleeuwse ringwalburg ten noorden van de buurtschap Appel bij Nijkerk. De walburg werd in 2007 ontdekt door Leendert de Boer. Het terrein werd uitgebreid door archeologen onderzocht. De onderzoekers vonden onder meer sporen van een palissade en een waterput.
Appelse Walburg
Kasteel Appeltern

De heerlijkheid Appeltern ontstond in de twaalfde eeuw. Tegen het einde van de veertiende eeuw werd het kasteel in deze Gelderse plaats bewoond door het geslacht Van Appeltern. In 1484 kwam het kasteel met het landgoed en de hierop berustende rechten in het bezit van de familie Van Gent.
Kasteel Appeltern
Huis Avegoor

Het Landgoed Avegoor aan de Zutphensestraatweg in Ellecom presenteert zich als een hotel waar het goed toeven is. Het oude landgoed ligt aan de rand van het Nationale Park Veluwezoom.
Landgoed Avegoor aan de Veluwezoom
Huis Baak

Het landgoed met Huis Baak ligt langs de weg van het dorpje Baak naar Wichmond. Baak is een oud kasteel. Het werd al in 1294 genoemd toen het in het bezit was van de graaf van Gelre. Er stond toen een Hof te Baak. Dit hof stond een kilometer ten zuidwesten van het huidige huis.
Huis Baak
Barlham

De voormalige havezate Barlham in Laag-Keppel werd in de dertiende eeuw gebouwd op een plek waar een houten gebouw uit de tiende of elfde eeuw heeft gestaan. Het kasteel bestond uit een hoofdburcht en een voorburcht. Het geheel werd omgeven door een gracht.
Barlham
De Berencamp in Nijkerk

De buitenplaats de Berencamp ligt ten noorden van Nijkerk aan de weg naar Putten. Het landgoed was in 1479 in het bezit van de familie Van Aller. Zij verkochten de Berencamp aan een telg uit de familie Bentinck. Deze familie hield het landgoed drie eeuwen in eigendom.
De Berencamp in Nijkerk
Huis Bergh

Rond een oude donjon werd in 's-Heerenberg een indrukwekkend kasteel gebouwd. Met de voorburcht met drie hoektorens vormt kasteel Huis Bergh een groots en gerieflijk woonslot.
Kasteel Huis Bergh te 's-Heerenberg
Restauratie Huis Bergh in 2003

Ons erfgoed moet goed onderhouden worden. Af en toe is een ingrijpende restauratie nodig en staat het kasteel in de steigers. In 2003 werd gewerkt aan de gevel van kasteel Huis Bergh in 's Heerenberg.
Restauratie Huis Bergh in 2003
Kasteel Biljoen

Kasteel Biljoen in de Gelderse plaats Velp werd omstreeks 1530 door Karel van Gelre gebouwd op het landgoed Broekerhof, dat in 1076 door keizer Hendrik IV aan het kapittel van Sint-Pieter in Utrecht was geschonken.
Kasteel Biljoen
Blanckenburgh

Het torentje is het enige overblijfsel van de Blanckenburgh in Beuningen. Dit was de toegangspoort van het uit de vijftiende eeuw daterende kasteel. Men bouwde de Blanckenburgh op de plek waar eerder de Hof Wilderberg stond.
Blanckenburgh
Havezate Boedelhof in Eefde

De Boedelhof in het Gelderse Eefde is een voormalige havezate. Van de middeleeuwse havezate is niets meer over. Boedelhof werd in 1583 verwoest tijdens de Belegering van Zutphen door de Spanjaarden. Het huidige huis dateert uit 1747.
Havezate Boedelhof in Eefde
Boetselaersborg

De Boetselaersborg in 's-Heerenberg wordt ook wel Drost Daemhuis genoemd. Het huis werd rond 1550 gebouwd door de broers Daem en Hector van den Bergh, de bastaardzonen van graaf Willem III van den Bergh. Het huis is vernoemd naar Willem Jacob van den Boetselaer.
Boetselaersborg
Kasteel Borculo

Kasteel Borculo was eens een imponerende waterburcht. De dichter en typografisch tekenaar Abraham de Haan legde de situatie in 1720 vast. Vijftig jaar later vestigde stadhouder Willem V er de paardenfokkerij Rijksstoeterij Borculo, maar toen was het kasteel al grondig verbouwd.
Kasteel Borculo
Huis Brakel

Kasteel Brakel werd op 11 september 1672 door de Fransen verwoest, toen de eigenaren de brandschatting niet wilden of konden betalen. Nadat het kasteel onbewoonbaar was geworden bouwde Wilhelmus Wilhelmius in 1768 een nieuw huis op het landgoed, Huis Brakel.
Huis Brakel
Kasteel Brakel

Kasteel Brakel staat bij de samenvloeiing van de Afgedamde Maas en de Waal bij Zaltbommel. De restanten van de waterburcht staan driehonderd meter ten zuidwesten van de hervormde kerk in het gelijknamige dorpje Brakel. De ruïne van kasteel Brakel staat in een vroeg negentiende-eeuws park van het uit 1768 daterende Huis Brakel.
Kasteel Brakel
Kasteel Den Bramel

Kasteel Den Bramel aan de Almenseweg 45 is een van de acht kastelen van Vorden. Het kasteel dankt haar naam aan Gerrit den Bramel, die ook wel Gerrit van Bramelen werd genoemd. Hij bezat het kasteel in 1396. Dit middeleeuwse kasteel werd in de achttiende eeuw verbouwd tot een statig buitenhuis.
Kasteel Den Bramel
Kasteel Bredevoort

De vroegste vermelding van kasteel Bredevoort stamt uit 1188 toen het kasteel werd opgevoerd op een lijst van goederen van het bisdom van Keulen. Kasteel Bredevoort speelde een belangrijke rol in de strijd in de middeleeuwen tussen Gelre en Münsterland.
Kasteel Bredevoort
Kasteel Bronkhorst

Bronkhorst was het stamslot van de heren van Bronckhorst. Het kasteel stond op een strategische plek aan de IJssel ten zuiden van Zutphen. Bronkhorst stond op een burchtheuvel. De eerste heren van Bronkhorst werden al in 1140 genoemd.
Kasteel Bronkhorst
Kasteel Bruchem

Kasteel Bruchem is een van de kastelen in de Bommelerwaard die zijn verdwenen. We weten nauwelijks iets over het kasteeltje dat in 1791 door de topografische kunstenaar Franciscus Andreas Milatz werd vastgelegd.
Kasteel Bruchem
Huis Buren

De oudste vermelding van het kasteel in Buren stamt uit 1298, toen Otto van Buren en zijn zoon Allard het huis moesten afstaan aan graaf Reinoud I van Gelre. Otto en zijn familie mochten in Huis Buren blijven als leenmannen van de machtige graaf van Gelre. Buren was eens een van de grootste kastelen van Nederland.
Huis Buren
Kasteel Byland

Ten zuiden van Pannerden, in het stroomgebied van de Rijn, hebben twee middeleeuwse kastelen gestaan die Byland werden genoemd, maar deze kastelen hadden beiden ook een andere naam, Scathe en Haelt. Scathe stond bij Keeken in Duitsland en Huis Haelt stond in de huidige provincie Gelderland.
Kasteel Byland
Kasteel Caetshage

Kasteel Caetshage bij Culemborg werd in de twaalfde eeuw gebouwd als motte. Het houten kasteel werd aan het einde van de dertiende eeuw vervangen door een kasteel van steen. Bij deze verbouwing werd een deel van de motte afgegraven. Caetshage werd omgeven door een ringmuur.
Kasteel Caetshage
De Cloese in Lochem

Kasteel de Cloese staat ten oosten van de stad Lochem in de provincie Gelderland. Het kasteel aan de Berkel werd in 1520 gebouwd door de Lochemse pastoor Sweder van Kervenheim.
De Cloese in Lochem
Kasteel Delwijnen

In Delwijnen, een klein dorp in de Bommelerwaard bij Zaltbommel, lag een van de weinige kasteelheuvels van Nederland. De ronde heuvel was omgeven door een palissade. Hier stond in de middeleeuwen een kasteel dat ook bekend stond als het 'Hoge Huys'.
Kasteel Delwijnen
Den Dam in Eefde

In de Gelderse plaats Eefde staat het prachtige landhuis Den Dam. Het landhuis staat op de plek waar eerder een erkende havezate stond. Deze havezate werd tijdens de Tachtigjarige Oorlog verwoest. Gerlach van der Capellen liet er in 1599 een landhuis bouwen.
Den Dam in Eefde
Slot Doddendael

Slot Doddendael staat ten noordoosten van Ewijk bij de Waal in Gelderland. Het kasteel bestaat nu grotendeels uit een wit gepleisterd hoofdgebouw. Doddendael werd in de veertiende eeuw gesticht door Robert van Appeltern.
Slot Doddendael
Kasteel Doornenburg

Kasteel Doornenburg ligt in het oosten van de Betuwe, nabij het gelijknamige dorp Doornenburg. De Doornenburg bestaat uit een voorburcht en een hoofdburcht, die zijn verbonden door een houten brug.
Kasteel Doornenburg
Kasteel Dorth

Aan de Bathmenseweg in de buurtschap Kring van Dorth ten zuidoosten van Deventer werd in de veertiende eeuw een landgoed gesticht. Hierop bouwde men kasteel Dorth. De vroegste vermelding stamt uit 1311 toen de Hof van Dorth in het bezit was van Eliger van Heeckeren.
Kasteel Dorth
Huis te Eerbeek

Het Huis te Eerbeek werd in de veertiende eeuw gesticht door de heer van Bronckhorst en Borculo. Het landhuis werd in de zeventiende eeuw herbouwd tot jachtslot. Het landhuis wordt nu gebruikt als restaurant en hotel.
Huis te Eerbeek
Kasteel De Ehze

Kasteel De Ehze stond op een groot landgoed ten oosten van het dorp Almen bij Lochem. Het kasteel werd rond 1300 gesticht door ene Frederik de Hekere. Het kasteel was een van de 36 erkende havezaten van het voormalige Kwartier van Zutphen.
Kasteel De Ehze
Enghuizen in Hummelo

De vroegste vermelding van landgoed Enghuizen in Hummelo dateert uit de 14e eeuw. Evert van Enghusen was toen eigenaar van Enghuizen. Zijn familie zou nog anderhalve eeuw eigenaar blijven. Het landgoed kwam in 1488 in het bezit van Seger van Voorst.
Enghuizen in Hummelo
Huis te Enspijk

Het Huis te Enspijk werd waarschijnlijk gesticht door de familie Pieck. Zij hadden vanaf het begin van de vijftiende eeuw bezittingen in Enspijk, een dorp in de Betuwe dat op de oeverwallen van de Linge ontstond. Het wapen van Enspijk is afgeleid van het geslachtswapen van het geslacht Pieck.
Huis te Enspijk
Kasteel Goudenstein

Kasteel Goudenstein in Haaften bestond al in de dertiende eeuw. Goudenstein werd gebouwd door leden van de familie Van Haeften. In 1609 vererfde het kasteel op de familie Van Brederode. Goudenstein was in deze tijd een vierkant omgracht huis met op elke hoek een kasteeltoren.
Kasteel Goudenstein
Kasteel Groot Engelenburg

Groot Engelenburg in het Gelderse plaatsje Brummen staat op het landgoed, waar het oorspronkelijke kasteel in 1624 door het Spaanse leger tijdens de Tachtigjarige Oorlog werd verwoest. Dit gebeurde tijdens de Inval van de Veluwe.
Kasteel Groot Engelenburg
Kasteel De Essenburgh

Een gevelsteen in kasteel De Essenburgh in Hierden bij Harderwijk meldt het bouwjaar 1652, maar op deze plaats stond in de middeleeuwen al een voorganger. Daarvan werden geen archeologische sporen gevonden.
Kasteel De Essenburgh
Gelderse Toren

De in neogotische stijl ontworpen Gelderse Toren staat in de uiterwaarden bij Spankeren aan de IJssel. Het kasteel maakt samen met een koetshuis, een orangerie en enkele dienstwoningen onderdeel uit van de buitenplaats De Gelderse Toren.
Gelderse Toren
Huis Geldersweert

Het huis Geldersweert in de uiterwaarden ten zuiden van de Neder-Rijn bij Ingen werd in 1538 door Karel van Gelre geschonken aan zijn bastaardzoon Karel van Gelre 'de Jonge', die ook Karel van Gelder werd genoemd. Deze Karel werd goed bedeeld door zijn vader, want hij kreeg ook de Gelderse Toren bij Spankeren.
Huis Geldersweert
Kasteel Grunsfoort

Grunsfoort was vanaf de veertiende eeuw een belangrijk kasteel voor de hertogen van Gelre. Het kasteel lag op een strategische plek in een moerassig beekdal bij het huidige Renkum. Grunsfoort werd waarschijnlijk al voor 1372 gesticht voor de verdediging van Gelre tegen aanvallen van de bisschop van Utrecht.
Kasteel Grunsfoort
Kasteel Hackfort

Kasteel Hackfort staat enkele kilometers te westen van Vorden. Het kasteel werd in 1324 al genoemd. Het kasteel werd toen door Willem van Bronckhorst verkocht aan Jacob van de Weele. De nieuwe kasteelheer ging zich vanaf dat moment Jacob van Hackfort noemen.
Kasteel Hackfort
Kasteel Hagen of de Kelder

Kasteel Hagen is ook bekend onder de naam de Kelder. Het kasteel staat tussen de stad Doetinchem en de Kruisbergse bossen op een landgoed ten noorden van de Oude IJssel. Het omringende landgoed werd in 1973 verkocht aan Geldersch Landschap en Kasteelen.
Kasteel Hagen of de Kelder
Huis Hamerden

Aan de Hamersestraat in Westervoort staat Huis Hamerden. De oude havezate werd in 2015 gerestaureerd en kon enkele jaren later in gebruik genomen worden als restaurant. Het huidige gebouw stamt grotendeels uit de zeventiende eeuw.
Huis Hamerden
Kasteel Harslo in Bennekom

De oudste vermelding van kasteel Harslo dateert uit 1388. Henrik van Brienen droeg het kasteel en de daarbij behorende landerijen in dat jaar over aan Rutger van Renwic. Kasteel Harslo was vanaf 1506 in het bezit van de familie Toe Boecop.
Kasteel Harslo in Bennekom
Kasteel Hedel

De donjon van kasteel Hedel werd voor 1336 gebouwd. Deze woontoren werd omgeven door een slotgracht. Rond 1400 werd het kasteel uitgebouwd met torens en muren. Het kasteel kreeg toen ook een nieuwe gracht.
Kasteel Hedel
Hof te Dieren

Het landgoed Hof te Dieren was van stadhouder Willem II van Oranje. Hij kocht het landgoed in 1647. Zijn zoon Willem III liet het middeleeuwse huis door de architect Jacob Roman verbouwen tot het jachtslot Hof te Dieren.
Hof te Dieren
Kasteel Ter Horst in Loenen

Kasteel Ter Horst in Loenen werd in 1557 gebouwd voor de Arnhemse burgemeester Wynant Hackfort. Wynant Hackfort bouwde zijn kasteel op de plaats waar daarvoor al een kasteel van de hertog van Gelre had gestaan. Hackfort zou stenen van dit kasteel uit de dertiende eeuw gebruikt hebben voor de vloeren en de kelders.
Kasteel Ter Horst in Loenen
Huize Hunderen

Huize Hunderen in Twello was oorspronkelijk een havezate. Al in het jaar 959 is er sprake van een 'villa Hundere'. In de zeventiende eeuw bouwde Gijsbert Schimmelpenninck van der Oije er een buitenplaats. Latere eigenaren brachten veranderingen aan.
Huize Hunderen
Huis 't Joppe

Huis 't Joppe staat in de gelijknamige Gelderse buurtschap iets ten noorden van Zutphen. Het huis, dat ook wel kasteel wordt genoemd, staat in een fraai landgoed dat in de huidige vorm omstreeks 1740 werd aangelegd.
Huis 't Joppe
Landgoed Keijenberg

Landgoed de Keijenberg bij Renkum is tegenwoordig een onderdeel van de boswachterij Oostereng en in eigendom van Staatsbosbeheer. Het landhuis werd gesticht dor Willem Joseph van Gent. Hij was een zoon van Willem van Ghent, de luitenant-admiraal die in 1672 sneuvelde tijdens de Slag bij Solebay.
Landgoed Keijenberg
Kemnade in Wijnbergen

Kasteel Kemnade in Wijnbergen in het Montferland staat op de westelijke oever van het Waalse Water, een zijtak van de Oude IJssel. Het middeleeuwse kasteel bestond al heel lang toen het in 1475 door Johan en Steven van der Kemnade werd overgedragen aan Dirck Baer.
Kemnade in Wijnbergen
Kasteel Keppel

Kasteel Keppel in het stadje Laag-Keppel staat op een eiland tussen twee takken van de Oude IJssel. Het huidige kasteel werd in de zeventiende eeuw herbouwd op de fundamenten van een middeleeuwse burcht. De donjon uit 1300 was waarschijnlijk het oudste deel van dit kasteel.
Kasteel Keppel
Landgoed Kernhem

De burcht Kernhem was een van de kastelen die de graven van Gelre tussen de twaalfde en de veertiende eeuw bouwden langs de grens met het Sticht Utrecht. Udo de Booze werd in 1426 door Arnold van Egmont aangesteld als leenman van Kernhem.
Landgoed Kernhem
Huis de Kiefskamp in Vorden

De Kiefskamp, ook Kieftskamp genoemd, is een van de acht kastelen van Vorden, maar het enige dat niet in de middeleeuwen ontstond. Het landgoed op deze plaats werd in 1626 voor het eerst genoemd. Het huis werd in 1776 gebouwd in Lodewijk XVI-stijl.
Huis de Kiefskamp in Vorden
Landgoed Klarenbeek

De buitenplaats Klarenbeek in Doornspijk ten zuiden van Elburg werd in de achttiende eeuw gesticht. Het landhuis werd in 1842 gebouwd in opdracht van H.F. van Meurs. Hij was burgemeester in Harderwijk, enkele jaren lid van de Eerste Kamer en vervulde daarnaast verschillende functies in het bestuur in Gelderland.
Landgoed Klarenbeek
Kleefse Burcht

In de achtste eeuw werd de heuvel 'Hazenberg' in Huissen opgeworpen tegen het wassende water van de Rijn. Deze heuvel vormde in de elfde eeuw de basis voor de Kleefse Burcht. Men bouwde er een tufstenen toren met een ringmuur en men noemde dit kasteel de Danenburgh.
Kleefse Burcht
Huize Kruisvoorde

Huize Kruisvoorde is een monumentaal landhuis in de Gelderse plaats Twello. Een deel van deze voormalige havezate dateert nog uit de zestiende eeuw. Het gebouw is ook bekend als Crusefort, Cruystenvoorde of Cruysvoorde.
Huize Kruisvoorde
Huis Landfort

De geschiedenis van de voormalige havezate Landfort in Megchelen bij de Duitse grens in de Achterhoek gaat terug tot de vijftiende eeuw. Het huis werd in 1434 voor het eerst genoemd, toen Landfort werd verkocht aan Derick van Bronckhorst en Batenburg.
Huis Landfort
Huis te Lathum

Huis te Lathum is een voormalige havezate in Gelderland. Het is een erg oud huis. In 1227 wordt reeds een Eyle van Lathum genoemd die voorrechten verleend kreeg van graaf Gerard van Gelre. Wenemar van Lathum zou volgens Sloet in 1243 als getuige hebben opgetreden op de Uchelerberg.
Huis te Lathum
Huis te Leeuwen

Bij de dijk aan de Waal in Boven-Leeuwen staan enkele gebouwen die de resten vormen van het grote kasteel dat hier ooit stond. Dit restant, het poortgebouw, is ook te zien op een prent die Cornelis Pronk in 1732 maakte van het kasteel 'in welstand'.
Huis te Leeuwen
Kasteel Lichtenvoorde

Het kasteel Lichtenvoorde werd aan het begin van de veertiende eeuw gebouwd door Gijsbert IV van Bronckhorst. Dit tot ongenoegen van Lodewijk II, de bisschop van Münster, want hij meende dat Van Bronckhorst het kasteel zonder zijn toestemming had gebouwd.
Kasteel Lichtenvoorde
Slot Loevestein

Slot Loevestein in Poederoijen werd tussen 1357 en 1368 gebouwd door Dirk Loef van Horne. De burcht was bedoeld om Holland te beschermen tegen aanvallen van de Gelderse edelen. Hij gebruikte het als woonhuis en als uitvalsbasis voor zijn rooftochten.
Slot Loevestein
Hof te Mallem

Het Hof te Mallem was een kasteeltje in de buurtschap Mallem bij Eibergen in de huidige provincie Gelderland. Dit huis te Mallem, zoals het ook wel werd genoemd, werd bewoond door verschillende families. Het Hof werd omstreeks 1750 gesloopt. Alleen het omgrachte perceel herinnert nog aan het adellijke goed.
Hof te Mallem
Huis 't Medler in Vorden

Op de plaats waar de Van Dorths omstreeks 1800 de statige buitenplaats Huis 't Medler bouwden, stond al in de middeleeuwen een voorganger. Deze versterkte woning werd vermoedelijk tijdens de Tachtigjarige Oorlog verwoest.
Huis 't Medler in Vorden
Huis te Meteren

Huis te Meteren was tot 1766 een kasteel en daarna een aanzienlijk adellijk huis in de plaats Meteren in de huidige gemeente West Betuwe. Meteren werd in 1253 al genoemd. Het kasteel behoorde bij Malsen, dat in dat jaar door Otto II van Gelre in leen werd overgedragen aan de graaf van Bentheim.
Huis te Meteren
Kasteel Nederhemert

De gevel van kasteel Nederhemert toont de sporen van herstel. Het kasteel kent een lange geschiedenis en werd verschillende keren deels of geheel verwoest. Voor het laatst gebeurde dit tijdens de Tweede Wereldoorlog toen het tijdens oorlogshandelingen afbrandde. Alleen de buitenmuren bleven staan.
Kasteel Nederhemert
Kasteel Neerijnen

Kasteel Neerijnen in Gelderland werd in de veertiende eeuw gesticht door Gijsbert de Cocq. Hij bouwde zijn kasteel Klingelenburg dichtbij kasteel Waardenburg in de Betuwe. Het huidige kasteel uit de zeventiende eeuw werd gebouwd op de fundamenten van de Klingelenburg.
Kasteel Neerijnen
Kasteel Nergena

Kasteel Nergena in Bennekom werd in 1340 genoemd. Het stond aan de Langesteeg in Bennekom en maakte mogelijk onderdeel uit van de verdedigingslinie van Gelre tegen het Sticht van de Utrechtse bisschop. Gelre en Utrecht waren vaak in oorlog. Deze oorlogen werden meestal uitgevochten in de Gelderse Vallei.
Kasteel Nergena
Havezate Nettelhorst

Havezate Nettelhorst bij Lochem werd voor het eerst genoemd in 1379 toen Steven van Nettelhorst met het landgoed beleend werd. Historici denken dat hier al voor 1227 een huis met die naam stond, want in dat jaar sneuvelde ene Lambertus van Nettelhorst tijdens de Slag bij Ane.
Havezate Nettelhorst
Kasteel Nijenbeek

Kasteel Nijenbeek staat aan de oever van een oude bedding van de IJssel bij Voorst in Gelderland. De imposante twintig meter hoge donjon heeft een grondvlak van twaalf bij dertien meter. Kasteel Nijenbeek wordt genoemd in een document uit de dertiende eeuw en werd waarschijnlijk gesticht door Gerard III van Gelre.
Kasteel Nijenbeek
Kasteel Oldenaller

Het kasteel Oldenaller tussen Nijkerk en Putten was in de middeleeuwen in het bezit van de familie Van Aller. Dit kasteel werd rond 1655 in opdracht van Johan van Wijnbergen afgebroken en vervangen door een classicistisch huis van architect Jacob van Campen.
Kasteel Oldenaller
Kasteel Onstein

Kasteel Onstein in Vorden werd in 1613 gebouwd en zou toen ook haar huidige naam hebben gekregen. Het landgoed is echter veel ouder. In 1494 werd Peter Onstedynck als eigenaar gemeld. Het landgoed is privébezit. Kasteel Onstein werd van 1978 tot 2023 bewoond door de miljardair Hans Melchers.
Kasteel Onstein
Havezate Oolde

Huis Oolde bij Laren werd in 1663 gebouwd bij het nabijgelegen landgoed Old Oolde en werd in die tijd daarom ook wel Nijenhuis, nieuw huis, genoemd. Old Oolde is een oud landgoed. De geschiedenis hiervan gaat terug tot 1367, toen Gijsbert van Keppel het landgoed en het daarop staande huis bezat.
Havezate Oolde
Kasteel Ophemert

Kasteel Ophemert of 't Hoge Huis staat ten noorden van het dorp Ophemert ten noorden van de Waal in Gelderland. Enkele documenten wijzen op een grote ouderdom. Als jongste datum wordt 1265 genoemd, toen Rudolf de Cock als eigenaar werd vermeld.
Kasteel Ophemert
Het Oude Loo

Kasteel Het Oude Loo bij Paleis Het Loo in Apeldoorn werd in 1439 voor het eerst genoemd. Het kasteel was toen in het bezit van Udo Talholt en mogelijk was hij ook de bouwer, want de oudste delen van het kasteel stammen uit de vijftiende eeuw. Het kasteel kwam in 1684 in het bezit van stadhouder Willem III.
Het Oude Loo
Huis de Poll

Huis de Poll is een landgoed ten oosten van het dorp Bussloo in Gelderland. Een eerste vermelding van de havezate vond in 1529 plaats. Walraven van Baer werd toen als eigenaar van het landgoed genoemd.
Huis de Poll
Kasteel Rossum

Het bouwjaar van het Gelderse kasteel Rossum in de Bommelerwaard is niet precies bekend. Historici nemen aan dat het kasteel in de dertiende eeuw werd gebouwd als buitenverblijf van de familie Van Rossum.
Kasteel Rossum
Kasteel Ruurlo

In juni 2017 opende Hans Melchers een tweede vestiging van Museum MORE in kasteel Ruurlo. Melchers is een verzamelaar van Nederlandse realistisch werkende kunstenaars. In het kasteel in Ruurlo bracht hij een imposante collectie schilderijen van Carel Willink bijeen.
Kasteel Ruurlo
Salentein in Nijkerk

Op het landgoed Salentein aan de Putterstraatweg in Nijkerk staat een witgepleisterd landhuis uit de achttiende eeuw. De buitenplaats staat op de plek waar in de zestiende eeuw de boerenhofstede Groot Vaneveld stond. Heribert van Westerveld gaf het huis de naam Salentein.
Salentein in Nijkerk
Schaffelaar in Barneveld

In de negentiende eeuw bouwde men in Barneveld op het landgoed Schaffelaar een landhuis in neo-tudorstijl. Dit gebouw staat nu in de top-100 van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg. Op het zelfde landgoed stond 250 meter oostelijker een huis dat eerst Hackfort en later Schaffelaar werd genoemd.
Schaffelaar in Barneveld
Huis Sevenaer

Zevenaar kent twee kastelen: Kasteel Sevenaer en Huis Sevenaer. Huis Sevenaer werd aanvankelijk Smollingshuse genoemd. Pas na het verdwijnen van kasteel Sevenaer werd voor Smollingshuse de naam Sevenaer gebruikt. Het kasteel staat aan de oostzijde van de stad.
Huis Sevenaer
Kasteel Sinderen

Kasteel Sinderen werd waarschijnlijk in de twaalfde eeuw gebouwd als verdedigingspunt van het graafschap Lohn tegen aanvallen uit het graafschap Zutphen. De bewoner van Sinderen stichtte in 1150 de Antoniuskapel. Het dorp bij het kasteel ontstond omstreeks 1234.
Kasteel Sinderen
Kasteel Slangenburg

Kasteel Slangenburg staat ongeveer drie kilometer buiten de stad Doetinchem op een fraai landgoed. De naam van het kasteel werd al genoemd in 1354. Het kasteel was toen de havezate van Maes van Baer, zeggen sommige geschiedkundigen. Maar veel historici betwijfelen deze gegevens. Het kasteel is tegenwoordig een gastenhuis van de benedictijnen uit de Sint Willibrordsabdij.
Kasteel Slangenburg
Landgoed Spelderholt

In de bossen op de Veluwe liet Louis Frederik Teixeira de Mattos, een ingenieur van de Heidemaatschappij, in 1908 door architect Haitsma Mulier het landhuis Villa Spelderholt bouwen. Een deel van het landgoed bij Beekbergen wordt sinds 1997 Parc Spelderholt genoemd.
Landgoed Spelderholt
Kasteel Staverden in Ermelo

Kasteel Staverden werd rond het jaar 1300 gesticht door Reinoud I van Gelre. De hertogen van Gelre gebruikten het kasteel op de Veluwe als jachtslot. Vanaf 1400 woonden er leenmannen, die het kasteel voor de van Gelres moesten onderhouden en verdedigen.
Kasteel Staverden in Ermelo
Slot Ulft

De oudste vermelding van Slot Ulft stamt uit het jaar 1326. Het kasteel stond op een strategische plaats, vlakbij de plek waar de Aa-strang en de Oude IJssel samenvloeien. Historici vermoeden dat het slot aanvankelijk ontstond als mottekasteel.
Slot Ulft
Het Valkhof in Nijmegen

Het Valkhof in Nijmegen werd mogelijk door Karel de Grote bezocht. Het kasteel op de heuvel bij de Waal dat op veel schilderijen uit de zeventiende en achttiende eeuw is te zien kreeg in de vijftiende eeuw gestalte.
Het Valkhof in Nijmegen
Kasteel De Vanenburg

Kasteel De Vanenburg is een buitenplaats uit de zeventiende eeuw in Putten. Deze buitenplaats werd gesticht op de plaats waar in de middeleeuwen een huis stond met deze naam. Vanenburg werd in de eerste vermelding in 1389 nog gespeld als Vaenborch. Het landgoed was toen in het bezit van de abdij Abdinghof in Paderborn.
Kasteel De Vanenburg
Landgoed Velhorst

Het landgoed Velhorst in Lochem bestond waarschijnlijk al in de twaalfde eeuw of nog eerder, want in 1105 werd een Wenzo van Vrollehorst, bewoner van een landgoed in Lochem, als getuige genoemd. Velhorst zou destijds uit een hof met een hoeve hebben bestaan.
Landgoed Velhorst
Huis Voorstonden in Brummen

Op de plek waar men in de zestiende eeuw de buitenplaats Voorstonden in Brummen aanlegde, lag in de middeleeuwen al een landgoed. De grachten bij het huis werden in de zestiende eeuw aangelegd. Huis Voorstonden kreeg in de negentiende eeuw witgepleisterde muren.
Huis Voorstonden in Brummen
Kasteel Vorden

Kasteel Vorden werd in 1315 voor het eerst vermeld. Het kasteel kwam in 1405 in het bezit van Jacob van Hackfort. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog werd het kasteel in 1580 door Staatse troepen bezet. Er brak een brand uit, waardoor het kasteel vrijwel onbewoonbaar werd.
Kasteel Vorden
Kasteel Waardenburg

Kasteel Waardenburg werd in 1265 gesticht door Rudolph de Cock. Hij kreeg hiervoor toestemming van graaf Otto II van Gelre, met wie hij het landgoed Waardenburg geruild had voor zijn bezit in Rhenoy. Zijn zoon, die ook Rudolph heette, maakte Waardenburg af. Door de nazaten van Rudolph werd het kasteel verschillende keren vergroot.
Kasteel Waardenburg
Kasteel van Wageningen

Het kasteel van Wageningen stond aan de zuidoostkant van het centrum van de stad. Het kasteel werd aan het begin van de zestiende eeuw gebouwd in opdracht van Karel van Gelre. Hij kocht een stuk grond in de stad om daar een kasteel met garnizoensgebouwen te stichten.
Kasteel van Wageningen
Waliën in Winterswijk

Waliën is een niet erkende havezate in de buurtschap Huppel bij Winterswijk. Het bestaan van het kasteel werd in 1340 voor het eerst gedocumenteerd. Evert van Walyen werd in 1402 beleend met enkele landgoederen in Huppel. Dit waren Keylwinck, Boefkinck en Bennekinck.
Waliën in Winterswijk
Slot van Well in Maasdriel

Het Slot van Well is bij velen beter bekend als het Huis van Malsen. De waterburcht aan de noordzijde van de Maas bij het dorpje Well in Gelderland stamt waarschijnlijk uit de veertiende eeuw. Well was het kasteel van de heren van Malsen.
Slot van Well in Maasdriel
Kasteel De Wiersse

De tuinen bij de buitenplaats De Wiersse in Vorden genieten grote bekendheid bij tuinliefhebbers. De Wiersse is een oud landgoed. De oudste vermelding stamt uit 1288, toen Godelinde van Elten een stuk grond verpachtte aan Hendrik van Borculo.
Kasteel De Wiersse
Kasteel van Wijchen

Het Kasteel van Wijchen in het centrum van Wijchen in Gelderland werd in de twintigste eeuw in gebruik genomen als gemeentehuis. Na de bouw van een nieuw raadhuis vervult het kasteel vooral een representatieve functie voor de gemeente. Bovendien bracht men er een museum onder.
Kasteel van Wijchen
Kasteel Wijenburg

Kasteel Wijenburg is een mooi voorbeeld van een zaaltorenkasteel. Het kasteel staat in het dorp Echteld in de Betuwe en wordt daarom ook wel Huis te Echteld genoemd. De Wijenburg werd in 1178 voor het eerst genoemd in een document.
Kasteel Wijenburg
Kasteel De Wildenborch

De Wildenborch in Vorden werd in 1372 in een document genoemd, toen de roofridder Sweder Rodebaert van Wisch eigenaar van het kasteel was. De Wildenborch lag midden in een moerasgebied en vormde een ideale schuilplaats voor de roofridder.
Kasteel De Wildenborch
Kasteel Zuilichem

Kasteel Zuilichem stond in het gelijknamige dorp in de Bommelerwaard in de provincie Gelderland op de plaats waar in de Romeinse tijd al tol werd geheven in de bocht van de Waal.
Kasteel Zuilichem
Zwanenburg in Megchelen

De Zwanenburg, ook wel geschreven als Swanenburg of Swanenboch, stond in Meghelen, een plaatsje ten zuidoosten van Gendringen. Kasteel Zwanenburg stond aan de Oude IJssel. De oudste vermelding dateert uit 1272, toen Lubbert van Zwane als eigenaar werd genoemd.
Zwanenburg in Megchelen
Zwanenburg in Vorchten

De Zwanenburg of Swanenburgh in het plaatsje Vorchten bij Heerde staat bij een uit de dertiende eeuw daterende kerk met een verhoogd priesterkoor. Deze kerk kwam in de reformatietijd in protestantse handen. Even ten noorden van deze kerk stond het kasteel Zwanenburg.
Zwanenburg in Vorchten
PS
Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze
gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij veel aandacht aan de geschiedenis en interessante achtergronden van de Nederlandse kastelen. Lees
Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats en
Kastelen in Nederland als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederlandse kastelen.
Ontvang elke werkdag
gratis geschiedenis per e-mail
Geschiedenis Nederland
Geschiedenis Nederland
Kastelen en Buitenplaatsen in Nederland