Herwijnen

Plaats in Gelderland

De Gelderse plaats Herwijnen ligt in de Tielerwaard aan de westzijde van de Betuwe. Herwijnen is een typisch voorbeeld van een dijkdorp aan de Waal. De bewoners vestigden zich op de hoger gelegen gebieden langs de Waaldijk waardoor lintbebouwing ontstond.

Balderik

De eerste bewoners vestigden zich waarschijnlijk al kort na de Romeinse tijd in dit gebied. De plaats werd in 850 genoemd in een schenkingsakte van graaf Balderik aan de kerk van Utrecht, schreef de historicus Aart Bijl. Balderik schonk goederen en een vijftal boerderijen aan de Domkerk. De Balderiklaan in Herwijnen herinnert aan deze krijgsheer.

Lintdorp

De oudste en meest monumentale panden staan als een lint van vijf kilometer aan de Waaldijk. Er woonden nooit veel mensen. Herwijnen had rond 1699 ongeveer 1.200 inwoners. Het dorp telt nu 2.800 zielen en is dus niet hard gegroeid.

Hervormde Kerk

De Hervormde Kerk aan de Waaldijk dateert uit 1823. De kerk werd gebouwd als vervanging van de kerk die in 1820 bezweek na een dijkdoorbraak. De Hervormde Kerk is een eenvoudige zaalkerk onder een hoog zadeldak. Het bouwjaar staat vermeld op een stichtingssteen. Boven de voorgevel bevindt zich een dakruiter. In de kerk staat een orgel uit 1858 van K.M. van Puffelen.

Bezienswaardigheden

Er staan nog enkele bezienswaardigheden. De meeste staan aan de Waaldijk. Aan de Katerdam 1 staat een boerderij van het Zuid-Hollandse type uit 1651. Ten noordwesten van Herwijnen stond kasteel Wayenstein. Het huis, dat ook bekend stond als Wadestein en Wayestein, werd in 1865 grotendeels gesloopt. De overgebleven waltoren werd in 1944 door Duitse soldaten opgeblazen. Ook van kasteel Engelenburg zijn geen restanten meer aanwezig. De plek waar het kasteel stond met grachten is nog wel herkenbaar in het landschap. Kasteel Engelenburg stond aan de huidige Schoutensteeg.

Peilhuisje

Aan de Waaldijk staat ook het enige bewaard gebleven peilstation van Nederland. In dit huisje uit 1874 werd de waterstand in de rivier de Waal gemeten. Het peilhuisje in Herwijnen maakte deel uit van een samenhangend waterkundig netwerk in Nederland. In ons land stonden 150 peilhuisjes om de waterstanden in de Nederlandse waterwegen in de gaten te houden.

Bestuur

De plaats Herwijnen ligt in de provincie Gelderland. Herwijnen was een zelfstandige gemeente, waartoe tot 1818 ook Haaften behoorde. In 1986 vond een gemeentelijke herindeling plaats. Asperen, Herwijnen, Heukelum en Spijk gingen op in Vuren. De naam van de gemeente Vuren werd een jaar later gewijzigd in Lingewaal. In 2019 gingen de gemeenten Lingewaal, Neerrijnen en Geldermalsen op in de gemeente West Betuwe.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan de mooiste plaatsen en monumenten in Gelderland. Lees de interessante uitgave Gelderland: Geschiedenis en bezienswaardigheden om meer te weten te komen over de mooiste provincie van Nederland. Herwijnen komt ook voor in onze uitgave over de geschiedenis van Gelderland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Geschiedenis Gelderland

Deze uitgave over Gelderland van Ruud van Capelleveen is zeker niet saai te noemen. Gelderland heeft een rijke geschiedenis en ook landschappelijk veel te bieden. De auteur informeert u op onderhoudende wijze over de geschiedenis en wetenswaardigheden van de honderdvijftig meest interessantste plaatsen in Gelderland.
Bezienswaardigheden in Gelderland


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.