Alkmaar

Plaats in Noord-Holland

Alkmaar ontstond als agrarische nederzetting op een strandwal bij de in de tiende eeuw gestichte Sint-Laurenskerk. In 1195 viel Willem van Friesland de kop van het huidige Noord-Holland binnen. Er ontstond een strijd tussen de West-Friezen en de graven van Holland.

Zuiderzee

Alkmaar kreeg in juni 1254 stadsrechten van Willem II van Holland. Hij had de stad nodig in zijn strijd tegen de West-Friezen. Hiervoor liet hij bij Alkmaar kasteel Torenburg bouwen. Nadat de West-Friezen waren verslagen brak een rustiger periode aan, waarin de handel floreerde. Alkmaar profiteerde van de handel via de Zuiderzee, het latere IJsselmeer. De stad kreeg in de zestiende eeuw een nieuwe omwalling met vier poorten en twaalf torens. Door inpoldering van de gebieden aan de oostzijde van de stad verslechterde de verbinding met de Zuiderzee. Hierdoor liep de handel terug en ontstond de specialisatie van Alkmaar in kaas en bier.

Tachtigjarige Oorlog

De geuzenleider Diederik Sonoy liet in juni 1572 de franciscaner priesters en broeders oppakken. Zij werden na gruwelijke martelingen vermoord. De vermoorde geestelijken staan nu bekend als de Martelaren van Alkmaar. Deze moordpartij was geen eenmalig incident. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog werden andersgelovigen in verschillende steden door de tegenstander vermoord. Dit gebeurde onder meer in Gorkum en Roermond.

Beleg van Alkmaar

Alkmaar werd in 1573 belegerd door de Spanjaarden. Het Beleg van Alkmaar duurde van 21 augustus tot 8 oktober 1573. Het Spaanse leger moest het beleg opgeven, nadat in opdracht van Willem van Oranje, de dijken rond de stad waren doorgestoken en de Spaanse stellingen onder water kwamen te staan. Het Alkmaars Ontzet wordt nog jaarlijks op 8 oktober gevierd met een kermis, een optocht, een zuurkoopmaaltijd en een muzikale taptoe op het Waagplein.

Monumenten

In Alkmaar staat een groot aantal monumenten. De stad heeft ongeveer vierhonderd rijksmonumenten en zevenhonderd gemeentelijke monumenten. De belangrijkste hiervan is de hervormde Grote of Sint-Laurenskerk.

Grote of Sint-Laurenskerk

De laatgotische kruisbasiliek werd in fasen gebouwd. Men begon in 1470 aan de bouw van de Grote of Sint-Laurenskerk. Antonis Keldermans was jarenlang bij de bouw betrokken. De monumentale gewelfschildering werd in 1519 voltooid. Dit 'Laatste oordeel' werd waarschijnlijk vervaardigd door Cornelis Buys en Jacob Corneliszoon van Oostzanen. In de kruistoren hangt een klokkenspel uit 1689 van de Vlaming Melchior de Haze. In het koor staat een houten tombe gedekt door een zerk van witte steen in vroeg-renaissancestijl boven de resten van Floris V van Holland.

Bestuur

Alkmaar is een zelfstandige gemeente in Noord-Holland. Hiertoe behoren ook de dorpen Driehuizen, Graft, Grootschermer, Koedijk (gedeeltelijk), Markenbinnen, Noordeinde, Oost-Graftdijk, Oterleek, Oudorp, De Rijp, Schermerhorn, Starnmeer, Stompetoren, West-Graftdijk en Zuidschermer.

Beleg van Alkmaar

Aan het begin van 1573 begon men in Alkmaar met de bouw van nieuwe vestingwerken naar een ontwerp van Adriaen Anthonisz. Toen de Spanjaarden voor de poorten verschenen was de vesting nog niet klaar. De bastions en de wallen waren alleen gereed aan het zuidwesten van de stad.
Beleg van Alkmaar

Conventie van Alkmaar

De Conventie van Alkmaar was een bestand dat op 10 oktober 1799 tussen de legers van Groot-Brittannië en Rusland en Frankrijk en de Bataafse Republiek werd gesloten. Dit gebeurde in Alkmaar in Noord-Holland en daarom werd deze overeenkomst de Conventie van Alkmaar genoemd.
Conventie van Alkmaar

Sint-Josephkerk in Alkmaar

De Sint-Josephkerk in Alkmaar werd in 1909 gebouwd naar een ontwerp van Albert Margry en Jos Snickers. Margry ontwierp ook de naastgelegen pastorie. De kerk werd op 31 december 1909 ingewijd. De parochie van de H.H. Mathias Laurentius gebruikte de kerk tot 1 juli 2019.
Sint-Josephkerk in Alkmaar

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over de geschiedenis en de cultuur van Nederland waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Geschiedenis Noord-Holland

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.