Martelaren van Roermond in 1572

Tachtigjarige Oorlog

Bijna iedereen heeft wel eens gehoord van de Martelaren van Gorkum; de katholieke geestelijken die in 1572 in Den Briel werden vermoord. In dat jaar vonden tijdens de godsdienstoorlog meer gruwelijke moorden plaats. Zo werden in Roermond in juli 1572 dertien geestelijken vermoord door soldaten van Willem van Oranje. De prins wilde of kon de moordpartij niet verhinderen.

Alkmaar

In de eerste jaren van de Tachtigjarige Oorlog werden in verschillende plaatsen katholieke geestelijken vermoord. Dit gebeurde bijvoorbeeld in Alkmaar. Deze stad werd op 24 juni 1572 door geuzenleider Diederik Sonoy ingenomen. De door Willem van Oranje benoemde gouverneur van West-Friesland liet de geestelijken van Alkmaar overbrengen naar Enkhuizen, waar hij burgemeester was. Daar werden de geestelijken gemarteld. Ze zouden vrijgelaten worden als zij protestants werden. Toen zij dit weigerden werden ze op 25 juni 1572 opgehangen.

Martelaren van Gorinchem

Het bekendste voorbeeld van het martelen van katholieke geestelijken is de lijdensweg van de Martelaren van Gorcum of Gorinchem. Zij werden na de inname van de stad Gorinchem op 26 juni 1572 door de watergeuzen meegenomen naar Brielle. De priesters en lekenbroeders werden op 9 juli 1572 in een turfschuur van een vernietigd klooster opgehangen. Vervolgens werden hun lichamen verminkt. Andere priesters vonden de dood op de brandstapel op de Grote Markt van Brielle. Relieken van de priesters uit Gorinchem worden bewaard in de Sint-Niklaaskerk in Brussel.

Roermond

Willem van Oranje trok in juli 1572 vanuit het huidige Duitsland met zijn leger Limburg binnen. Hij nam zijn intrek in kasteel Hillenraad. Op 17 juli 1572 verscheen een bode met trompet voor de poorten van Roermond om de stad in naam van de prins op te eisen. Rijke burgers pakten hun zaken bij elkaar en vluchtten naar Wassenberg of Heinsberg. De resterende burgers weigerden zich over te geven. Zij vroegen hulp aan Francisco de Montesdoca, de gouverneur van Maastricht. Hij stuurde honderdveertig man om de stad tegen het leger van Willem van Oranje te verdedigen. Willem zond nog een trompetter met de vraag of de stad zich wilde onderwerpen, maar de stad wilde zich nog steeds niet overgeven.

Plundering Roermond

Misschien wist men in Roermond niet dat eerder in Alkmaar, Gorinchem en andere steden veel geweld was gebruikt bij de verovering van de steden. Ook de soldaten van Willem van Oranje bij Roermond waren vervuld van haat. Het leger van de prins veroverde Roermond op 23 juli 1572. De stad werd geplunderd. Er werd veel geweld gebruikt door de soldaten. Vooral de kerken en kloosters kregen het zwaar te verduren. In het kartuizerklooster werd een bloedbad aangericht. De helft van de aanwezigen werd gedood. De monniken van het kartuizerklooster Bethlehem, de bakker, een belastingambtenaar, enkele diaken en de secretaris van de bisschop van Roermond werden vermoord. Arnoldus Havensius ontsnapte. Hij kon verslag doen van de gruwelijkheden.

Arnoldus Havensius

Arnoldus Havensius schreef in 1608 een boek over de Martelaren van Roermond. In 'Historica relatio duodecim Martyrum Cartusianorum' deed de kartuizer monnik tot in detail verslag van de afschuwelijke moordpartij in het kartuizerklooster in Roermond. De beschrijving van Arnoldus Havensius wekte overal in Europa grote weerzin op. Door de bekendheid van dit boek waren de Martelaren van Roermond in hun tijd bekender dan de moord op de uit Gorinchem afkomstige priesters en andere geestelijken in Brielle.

Herinnering

Vooral in kartuizerkloosters hield men de herinnering aan de Martelaren van Roermond levend. De beenderen van de slachtoffers werden als relieken in de muren van de Caroluskapel in Roermond bewaard. De Caroluskapel is de kapel van het voormalige Kartuizerklooster Bethlehem. In tegenstelling tot de Martelaren van Gorinchem werden de Martelaren van Roermond nooit zalig of heilig verklaard.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan de Tachtigjarige Oorlog. Lees Tachtigjarige Oorlog als u meer wilt weten over de oorlog van de Nederlandse gewesten tegen Spanje en het ontstaan van Nederland. Martelaren van Roermond in 1572 komt ook voor in onze uitgave Tachtigjarige Oorlog 1568-1648.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Tachtigjarige Oorlog

De Tachtigjarige Oorlog was niet alleen de langstdurende oorlog in de Nederlanden, maar ook de belangrijkste, want de Nederlandse gewesten keerden zich af van het Habsburgse bestuur en daardoor ontstond de zelfstandige staat Nederland. In de Tachtigjarige Oorlog vonden een groot aantal belegeringen en veldslagen plaats. De belangrijkste worden besproken in het 'Tachtigjarige Oorlog 1568-1648: de opstand en het ontstaan van Nederland'. Ook de belangrijkste veldheren, zowel aan Spaanse als aan Nederlandse zijde, zijn te vinden in deze uitgave.
Tachtigjarige Oorlog


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.