Alexander Farnese of Hertog van Parma

Veldheer en landvoogd

De Spaanse veldheer en landvoogd van de Nederlanden Alexander Farnese is in ons land beter bekend als de hertog van Parma. Hij was van 1578 tot zijn overlijden in 1592 landvoogd voor Filips II in de Nederlanden. De inname van Maastricht in 1579 was zijn belangrijkste overwinningen. De verovering van Antwerpen in 1585 markeert het einde van het succes van Antwerpen en het begin van de 'Gouden Eeuw' in de Noordelijke Nederlanden.

Maastricht

Alexander Farnese werd op 27 augustus 1545 geboren in Rome. Hij was de zoon van Ottavio Farnese en Margaretha van Parma, de buitenechtelijke dochter van Karel V. Alexander kreeg een militaire opleiding in Spanje en vocht mee in de Slag bij Lepanto. Farnese werd na het overlijden van Juan van Oostenrijk aangesteld als landvoogd.

Strategisch inzicht

Farnese boekte in juni 1579 een grote overwinning. Na een vier maanden durende belegering heroverde hij Maastricht. Hij bewerkte ook George van Lalaing, waardoor deze graaf van Rennenburg overliep naar de Spanjaarden. Hij was overigens relatief mild voor de calvinisten. Bovendien beschikte hij over een goed strategisch inzicht. Alexander Farnese boekte daardoor een groot aantal overwinningen. Hij veroverde onder meer Antwerpen, Brussel, Gent en Oudenaarde. In 1586 had hij het grootste deel van de Nederlanden bezet. Alleen Holland, Utrecht, Zeeland en delen van Friesland, Overijssel en Gelre waren nog in Staatse handen.

Grote fout

Koning Filips II maakte een grote fout, toen hij Farnese in 1589 naar Frankrijk stuurde om daar tegen de protestantse Hendrik IV te strijden. Prins Maurits kon daardoor aan zijn zegereeks beginnen. Alexander Farnese raakte in Rouen gewond aan een arm. Hij droeg het commando in Frankrijk over aan zijn zoon Ranuccio I Farnese en keerde terug naar de Zuidelijke Nederlanden. Koning Filips II kon dit niet waarderen en zette hem uit functie. Farnese werd tijdelijk als opgevolgd door Peter Ernst I van Mansfeld, die deze functie vervulde tot de beoogde opvolger Ernst van Oostenrijk in Brussel arriveerde.

Herinnering

Farnese overleed op 3 december 1592 op 47-jarige leeftijd in Atrecht. Zes jaar later maakte Simone Moschino een sculptuur waarin Farnese werd afgebeeld als overwinnaar van Antwerpen, met de Schelde en de Ketterij aan zijn voeten. Dit beeld staat in het paleis van Caserta. De verovering van Antwerpen in 1585 door Farnese markeert het einde van de 'Gouden Eeuw' van Antwerpen en het begin van de Nederlandse, want na de Val van Antwerpen trokken veel handelaren, kunstenaars en ambachtslieden naar de Noordelijke Nederlanden.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan de Tachtigjarige Oorlog. Lees Tachtigjarige Oorlog als u meer wilt weten over de oorlog van de Nederlandse gewesten tegen Spanje en het ontstaan van Nederland. Alexander Farnese komt ook voor in onze uitgave Tachtigjarige Oorlog 1568-1648.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Tachtigjarige Oorlog

De Tachtigjarige Oorlog was niet alleen de langstdurende oorlog in de Nederlanden, maar ook de belangrijkste, want de Nederlandse gewesten keerden zich af van het Habsburgse bestuur en daardoor ontstond de zelfstandige staat Nederland. In de Tachtigjarige Oorlog vonden een groot aantal belegeringen en veldslagen plaats. De belangrijkste worden besproken in het 'Tachtigjarige Oorlog 1568-1648: de opstand en het ontstaan van Nederland'. Ook de belangrijkste veldheren, zowel aan Spaanse als aan Nederlandse zijde, zijn te vinden in deze uitgave.
Tachtigjarige Oorlog


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.