Slag op de Witte Berg

Dertigjarige Oorlog

Op 8 november 1620 vond tijdens de Dertigjarige Oorlog de Slag op de Witte Berg bij Praag plaats. Het was de eerste grote veldslag in de Dertigjarige Oorlog en ook de meest beslissende. De veldslag betekende het einde van de Opstand van Boheemse Opstand en het koningschap van Frederik V van de Palts over Bohemen.

Boheemse Opstand

Op 26 augustus 1619 hadden de Staten van Bohemen Frederik V van de Palts tot hun koning gekozen. Hij had grote invloed in de door zijn vader gevormde Protestantse Unie. Deze militaire alliantie van protestantse vorsten en rijkssteden in het Heilige Roomse Rijk werd in 1608 opgericht. Frederik werd op 4 november 1619 gekroond in de Sint-Vituskathedraal in Praag. Met de keuze van Frederik V van de Palts als koning hoopten de statenleden van Bohemen dat het isolement doorbroken zou worden, maar deze keuze bleek desastreus.

Katholieke Liga

Het Spaanse leger mengde zich in de Dertigjarige Oorlog door vanuit de Zuidelijke Nederlanden op te trekken naar de Palts. De veldtocht had een tweeledig doel, want de Spaanse koning verdedigde de Spaanse belangen binnen de Katholieke Liga en hoopte hiermee tevens de druk op de Noordelijke Nederlanden te vergroten. De hertog van Beieren schoof veldmaarschalk Johan t'Serclaes van Tilly naar voren en zorgde voor een numeriek overwicht voor het leger van de Katholieke Liga.

Witte Berg

Het gecombineerde leger van Bohemen en de Palts stond goed opgesteld. Legerleider Christiaan I van Anhalt-Bernburg posteerde zijn manschappen langs de kam van de Witte Berg bij Bila Hora, een plaatsje bij Praag. In het dal stroomde een beekje door drassig gebied. Anhalt-Bernburg koos voor een opstelling in drie linies. Zijn kanonnen stonden in de eerste linie. De eerste twee linies bestonden zowel uit infanterie- als uit cavalerieregimenten. De laatste linie bestond uit cavalerie.

Aanval

Het leger van de Katholieke Liga kwam op 8 november 1620 aan bij de Witte Berg. Johan t'Serclaes van Tilly had geluk. Er hing een dichte mist. Hierdoor kon de voorhoede ongemerkt de beek oversteken en daar positie innemen. Tilly verdeelde zijn leger in twee eenheden. Karel Bonaventura van Longueval voerde het bevel over het legeronderdeel dat de stellingen aan de rechter zijde aanviel. Tilly voerde de aanval links van het centrum. Het Boheemse leger werd eerst met kanonvuur bestookt. Kort na het middaguur besloot Christiaan I van Anhalt-Bernburg in de tegenaanval te gaan.

Nederlaag

De strijd was kort maar hevig. In het Boheemse leger brak al snel paniek uit. De eerste soldaten sloegen op de vlucht na de mislukte aanval van de Boheemse cavalerie. Nog voor het einde van de middag bereikten de eerste Boheemse muiters Praag. De nederlaag in de Slag op de Witte Berg betekende het einde van het koningschap van Frederik. Frederik V van de Palts en zijn echtgenote Elizabeth Stuart verlieten de stad op 9 november 1620.

Winterkoning

De neef van de Nederlandse prinsen Maurits en Frederik Hendrik regeerde slechts een winter over Bohemen en kreeg daarom de bijnaam 'Winterkoning'. Frederik en Elizabeth vestigden zich in Den Haag en later in het Koningshuis in Rhenen.

Lees Duitsland: Geschiedenis en Wetenswaardigheden als u uw vakantie in Duitsland wilt voorbereiden of meer wilt weten over de geschiedenis van dit interessante land.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij veel aandacht aan de geschiedenis van Duitsland en de mooiste plekjes in dit land. Als u binnenkort uw vakantie in Duitsland doorbrengt kunt u zich met deze uitgave goed voorbereiden, want 'Duitsland: Geschiedenis en wetenswaardigheden' is niet alleen geschreven voor liefhebbers van geschiedenis. De Slag op de Witte Berg komt ook voor in onze uitgave Duitsland: Geschiedenis en wetenswaardigheden.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Duitsland

Duitsland
Geschiedenis Duitsland

In het e-book 'Duitsland: Geschiedenis en wetenswaardigheden' verzamelde Ruud van Capelleveen 150 verhalen die blijk geven van zijn fascinatie voor Duitsland. De onderwerpen in deze uitgave gaan over de geschiedenis van onze oosterburen. Duitsland was eeuwenlang een lappendeken van staatjes en koninkrijkjes. Niet veel Nederlanders weten dat Duitsland pas in 1871 door Otto von Bismarck tot een eenheid werd gesmeed. In deze uitgave staan 150 interessante en fraai geïllustreerde verhalen met wetenswaardigheden over de geschiedenis van Duitsland.
Bekijk: Duitsland



'Tweede Wereldoorlog: de hoofdrolspelers' is de 'wie is wie' van deze oorlog. In deze publicatie nam Ruud van Capelleveen de belangrijkste personen op die een rol van betekenis speelden in dit wereldomvattende conflict. U kunt in deze biografiën snel de belangrijkste feiten opzoeken.
In 'Tweede Wereldoorlog: de hoofdrolspelers' van Ruud van Capelleveen treft u de biografieën aan van 165 mannen en vrouwen die in deze oorlog een beslissende rol speelden.
Tweede Wereldoorlog: de hoofdrolspelers

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.