Vrede van Vervins in 1598

Verdrag Frankrijk en Spanje

Op 2 mei 1598 sloot de Franse koning Hendrik IV tijdens de Tachtigjarige Oorlog een verdrag met de Spaanse koning Filips II in het plaatsje Vervins in het noorden van Frankrijk. Drie jaar eerder had Frankrijk Spanje de oorlog verklaard, maar de Franse koning was pragmatisch: oorlog stond de welvaart van zijn onderdanen in de weg. Hij wilde al snel weer vrede sluiten.

Navarra

Hendrik IV was een telg uit het huis van Navarra, een koninkrijk in het noorden van Spanje en het zuidwesten van Frankrijk. Zijn moeder, Johanna van Albret (1528-1572), maakte na de dood van haar vader van Navarra een calvinistische staat. Katholieke priesters werden op het grondgebied van Navarra niet meer getolereerd. De katholieke Franse koning Karel IX greep in. Hij stuurde een leger naar Navarra.

Bartholomeusnacht

Er ontstond een bloedige oorlog. Johanna van Albret moest uitwijken. Zij vluchtte naar La Rochelle. Haar echtgenoot Anton van Bourbon koos voor het katholieke kamp. Hij sneuvelde in 1562 bij de belegering van Rouen. Johanna van Albret reisde in 1572 naar Parijs om met Catharina d'Medici te onderhandelen over een huwelijk van haar zoon, de latere koning Hendrik VI van Frankrijk, met Margaretha van Valois, de zuster van koning Karel IX van Frankrijk. Hendrik IV erfde de troon van Navarra na de dood van Johanna van Albret in 1572 in Parijs. Het huwelijk op 18 augustus 1572 werd de aanleiding tot de beruchte Bartholomeusnacht, waarin tientallen leidende calvinisten in Parijs werden vermoord. De moordpartij kreeg een vervolg, waarin duizenden calvinisten in Frankrijk het leven verloren.

Edict van Nantes

Hendrik kon tijdens de Bartholomeusnacht ontsnappen. Hij zou uiteindelijk na de dood van Hendrik III in 1589 de Franse troon bestijgen. Op 13 april 1598 vaardigde Hendrik IV het Edict van Nantes uit: de hugenoten kregen rechten op de uitoefening van hun geloof. Hendrik beëindigde daarmee de godsdienstige twisten in Frankrijk. Hierdoor zag hij ook geen reden meer om de strijd tegen Spanje voort te zetten. De Spaanse koning Filips II beloofde in Vervins zijn troepen uit Frankrijk terug te trekken. De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en het koninkrijk Engeland verloren door de Vrede van Vervins een medestander in de strijd tegen Spanje.

Capitulatie

Het Edict van Nantes betekende in feite ook een capitulatie voor Filips II, want hij erkende hiermee dat de strijd tegen de hugenoten in Frankrijk op niets was uitgelopen. Hij was er niet in geslaagd om het katholieke geloof daar veilig te stellen. Filips II kon zijn verlies in de Noordelijke Nederlanden echter nog niet aanvaarden. De strijd daar werd voortgezet. De Tachtigjarige Oorlog zou pas in 1648 beëindigd worden met de Vrede van Münster.

Moord

Het kinderloze huwelijk van Hendrik VI en Margaretha van Valois werd in 1599 door paus Clemens VIII ontbonden. Hij hertrouwde met Maria de' Medici. Hendrik wordt beschouwd als een goede koning. Hij bestreed corruptie, hervormde het belastingsysteem en nam talrijke besluiten die de welvaart in Frankrijk verbeterde. De religieuze spanning bleef bestaan. Hendrik IV van Frankrijk werd op 14 mei 1610 in Parijs vermoord door de monnik François Ravaillac.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan de Tachtigjarige Oorlog. Lees Tachtigjarige Oorlog als u meer wilt weten over de oorlog van de Nederlandse gewesten tegen Spanje en het ontstaan van Nederland. De Vrede van Vervins komt ook voor in onze uitgave Tachtigjarige Oorlog 1568-1648.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Tachtigjarige Oorlog

De Tachtigjarige Oorlog was niet alleen de langstdurende oorlog in de Nederlanden, maar ook de belangrijkste, want de Nederlandse gewesten keerden zich af van het Habsburgse bestuur en daardoor ontstond de zelfstandige staat Nederland. In de Tachtigjarige Oorlog vonden een groot aantal belegeringen en veldslagen plaats. De belangrijkste worden besproken in het 'Tachtigjarige Oorlog 1568-1648: de opstand en het ontstaan van Nederland'. Ook de belangrijkste veldheren, zowel aan Spaanse als aan Nederlandse zijde, zijn te vinden in deze uitgave.
Tachtigjarige Oorlog


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.