Sint-Gerlachuskerk Houthem

Barokkerk in Nederland

De Sint-Gerlachuskerk in Houthem, een plaatsje bij Valkenburg in Limburg, was oorspronkelijk de kloosterkerk van een norbertinessenklooster, waarvan het bewaarde deel nu bekend is als Château St. Gerlach. Het barokke kerkje is uniek in Nederland en zeker een bezoek waard.

Frescoschilderingen

De barokke Sint-Gerlachuskerk in Houthem heeft unieke frescoschilderingen. Het rijksmonument werd in 1096 voor het eerst genoemd in een oorkonde, maar is waarschijnlijk iets ouder. Het kerkje is vernoemd naar de kluizenaar Gerlachus van Houthem die daar rond 1164 overleed. Zijn graf trok veel bedevaartgangers naar Houthem. De norbertijnen stichtten er een klooster. Gerlachus was een van de bekendste Nederlandse heilige kluizenaars.

Gerlachus van Houthem

Gerlachus van Houthem werd rond 1120 geboren. Hij overleed in 1165 of 1166. Gerlachus zou een lichtzinnig leven geleid hebben en na de dood van zijn echtgenote tot inkeer zijn gekomen. Hij ging op bedevaart naar Rome en Jeruzalem. Bij thuiskomst deed hij afstand van zijn aardse goederen en trok zich terug als kluizenaar bij Valkenburg. Na zijn overlijden zou het water van een nabijgelegen bron, de Gelachusbron, drie keer in wijn zijn veranderd.

Interieur

De kerk in Houthem werd aan het begin van de achttiende eeuw ingrijpend verbouwd. Het interieur werd rond 1750 beschilderd door de uit Zuid-Duitsland afkomstige Johann Adam Schöpf. De zusters van het klooster Sint-Gerlach namen bij hun vertrek een groot deel van het meubilair mee naar het Kartuizerklooster in Roermond. In 1841 kwam een deel hiervan weer terug naar de Sint-Gerlachuskerk. In de schatkamer zijn de behouden gebleven religieuze kunstschatten te bewonderen. Een nieuwe kapel bied de bezoeker de gelegenheid tot rust en stilte.

Johann Adam Schöpf

Naast het graf en de reliekschrijn van Sint-Gerlach zijn de fresco's van Johann Adam Schöpf (1702-1772) de belangrijkste bezienswaardigheid. De kerk in Houthem is het enige kerkgebouw in Nederland dat zo met fresco's is verfraaid. Schöpf was hofschilder van de Keulse keurvorst en hofschilder Clemens August. Hij werd in 1702 in Stadtamhof bij Regensburg geboren als zoon van een Beierse meubelmaker. Hij overleed in 1772 in Pfaffenhofen an der Glonn.

Clemens August

Johann Adam Schöpf heeft veel opdrachten uitgevoerd voor aartsbisschop Clemens August. Hij werkte aan verschillende kerken en keurvorstelijke paleizen, zoals het Bonner Stadsslot. In 1751 bracht hij op het plafond en de muren van de Sint-Gerlachuskerk in Houthem schilderingen aan die het leven van de heilige Gerlachus van Houthem uitbeelden. Hierbij werd hij geholpen door enkele medewerkers, waaronder zijn zoon Johann Nepomuk Schöpf.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over de geschiedenis en de cultuur van Nederland waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Geschiedenis Limburg
Kerken in Nederland

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.