Schenkenschans in 1672
Rijnvesting

Lambert de Hondt: Lodewijk XIV bij Schenkenschans op 18 juni 1672
Schenkenschans is een Duits kerkdorp, net over de grens bij Lobith aan de zuidzijde van de Rijn. Schenkenschans, de Duitsers schrijven het als Schenkenschanz, behoorde lange tijd tot Nederland. Schenkenschans kwam tijdens de Tachtigjarige Oorlog in Nederlands bezit. Op 12 juni 1672 vond de Slag bij Tolhuis plaats.Strategische vesting
De vesting bij Schenkenschans werd in 1586 door Maarten Schenk van Nydeggen in Staatse dienst aangelegd. De naar hem vernoemde vesting werd in 1599 door prins Maurits versterkt. De vesting bij de splitsing van de rivieren de Rijn en de Waal was van strategisch belang. Schenkenschans werd de toegangspoort tot de Republiek genoemd. De vesting werd na de Tachtigjarige Oorlog lange tijd onneembaar geacht, maar in het Rampjaar 1672 bleek deze gedachte niet te kloppen. In het Rampjaar 1672 begon de Hollandse Oorlog. De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden werd aangevallen door Engeland, Frankrijk en de bisdommen Münster en Keulen.Verovering Schenkenschans
Koning Lodewijk XIV koos ervoor om de Republiek aan de oostzijde aan te vallen. Lodewijk liet Maastricht links liggen en trok met zijn leger door het bisdom Keulen naar de Rijn bij Schenkenschans. Het Nederlandse leger in Schenkenschans werd geleid door Jean Barton de Montbas, een Franse generaal-majoor die in Hollandse dienst was. Deze legerleider besloot Schenkenschans echter weer te verlaten, waardoor hij het fort onbewaakt achter liet. Hij maakte het de Fransen hierdoor wel erg gemakkelijk. Schenkenschans viel zonder wapengekletter in Franse handen. De Fransen stonden nu voor de Rijn.Slag bij Tolhuis
In de nacht van 10 op 11 juni 1672 wees een boer de Fransen op een doorwaadbare plek door de rivier de Rijn. Ondertussen was veldmaarschalk Paulus Wirtz door Willem III naar Lobith gestuurd om de Franse opmars te vertragen. Wirtz plaatste een regiment infanteristen met kanonnen bij het kasteel Tolhuis in Lobith. Drie compagnieën cavaleristen moesten de doorwaadbare plaats dekken. De aanval werd geopend door tweeduizend Franse cavaleristen. De Hollandse schutters en kanonniers slaagden er in om dood en verderf onder de Fransen te zaaien tijdens de eerste aanvalsgolf, maar de Hollandse kanonnen werden al snel uitgeschakeld door de Fransen, waardoor de Nederlandse soldaten op de vlucht sloegen of zich overgaven. De Franse veldheer Lodewijk II van Bourbon-Condé raakte gewond tijdens de oversteek. Henri de La Tour d'Auvergne, de burggraaf van Turenne, nam het bevel over.Franse aanval in Rampjaar
De hoofdmacht van het Franse leger trok op 12 juni 1672 onder leiding van Lodewijk XIV over de Rijn bij Lobith. Na de overtocht werd het Franse leger in twee delen opgesplitst. Een deel trok in de richting van Nijmegen, terwijl het andere deel zich op Arnhem richtte. Al snel werden de Achterhoek, het graafschap Zutphen en Twente door koning Lodewijk van Frankrijk bezet. Op 19 juni viel Naarden. Vier dagen later gaven de plaatsen als Kampen, Staphorst en Zwartsluis zich over. De opmars van de Fransen stopte uiteindelijk bij de waterlinie.PS
Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over de geschiedenis en de cultuur van Nederland waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail
Geschiedenis Nederland
Geschiedenis NederlandLeestip
Een informatieve gratis nieuwsbrief over geschiedenis. Interessante verhalen over Historische Plaatsen, Kastelen, Royalty, WO2 en Wetenschap.
Al twintig jaar een begrip bij liefhebbers
van geschiedenis en cultuur.
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
van geschiedenis en cultuur.
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
Geschiedenis Nederland

Leven in de delta
Geschiedenis

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis
Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.