Oldenzaal

Plaats in Overijssel

Oldenzaal werd in de tiende eeuw een belangrijk religieus centrum, omdat bisschop Balderik van Utrecht een kapittel aan de voorganger van de huidige Sint-Plechelmusbasiliek had verbonden. Keizer Hendrik III gaf Oldenzaal in 1049 het recht op een week- en een jaarmarkt. In Oldenzaal staan nog veel panden uit vroegere eeuwen.

Stadsrechten

In een oorkonde uit 1296 bevestigde de Utrechtse bisschop dat Oldenzaal stadsrechten kreeg van Otto van Holland. Wanneer dit gebeurde weten we niet, want veel documenten uit de middeleeuwen gingen verloren bij de stadsbrand van 1492.

Tachtigjarige Oorlog

Oldenzaal heeft zwaar geleden tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Maurits van Nassau nam Oldenzaal in 1597 in, maar na enkele jaren werd de stad veroverd door Ambrosius Spinola. Oldenzaal zou pas in 1926 na het Beleg van Oldenzaal door Ernst Casimir van Nassau in Staatse handen komen. Oldenzaal kreeg een hervormd bestuur en de Sint-Plechelmusbasiliek werd nu gebruikt voor de protestante eredienst. In de Franse tijd kwam de kerk weer in katholieke handen.

Textiel

In de negentiende eeuw kwam de textielindustrie in Oldenzaal tot ontwikkeling. De textielfabriek van de familie Gelderman was tot ver in de twintigste eeuw een belangrijke werkgever voor de bewoners van Oldenzaal. Een deel van de voormalige fabrieksgebouwen kreeg een nieuwe functie, zoals het voormalige hoofdkantoor, de Geldermanstaete, een creatie van architect Karel Muller.

Sint-Plechelmusbasiliek

De Sint-Plechelmusbasiliek is het oudste gebouw van Oldenzaal. De kerk werd in de laatste helft van de twaalfde eeuw gesticht, maar heeft waarschijnlijk een voorganger uit de achtste eeuw gehad. De kerk is vernoemd naar de Ierse monnik Plechelmus. Hij was in de achtste eeuw als missionaris werkzaam in Nederland en Duitsland. De toren werd onder bisschop II van Lippe in de dertiende eeuw gebouwd. Op de steunbeer westelijk van de zuidingang werd in Bentheimersteen een cirkelvormige zonnewijzer gebeiteld. Aan het koor werd ook een cirkelvormige zonnewijzer op de eerste steunbeer aangebracht.

Monumenten

In het rijksmonumentenregister staan twintig inschrijvingen uit Oldenzaal vermeld, waaronder de reeds genoemde Sint-Plechelmusbasiliek. Aan de Kerkstraat staat het zestiende-eeuwse voormalige gemeentehuis. Het gepleisterde achterste deel met daarin een vierkante kelder met ribloze kruisgewelven is het oudste deel van het gebouw. In de Marktstraat staat het Palthehuis uit de zeventiende eeuw. In dit patriciërshuis is een historisch museum gevestigd, omdat het huis in 1928 door de laatste particuliere bewoonster werd nagelaten aan de Oudheidkamer van Oldenzaal.

Bestuur

Oldenzaal is een zelfstandige gemeente in de provincie Overijssel. Deze Twentse plaats heeft ongeveer 32.000 inwoners. Oldenzaal ligt aan de A1 van Amsterdam naar de Duitse grens. Station Oldenzaal staat aan de spoorlijn tussen Almelo en Salzbergen.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over de geschiedenis en de cultuur van Nederland waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Geschiedenis Overijssel

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.