Negenjarige Oorlog (1688-1697)

Franse expansiedrift

Koning Lodewijk XIV van Frankrijk wilde zijn rijk uitbreiden tot de natuurlijke grenzen van de Rijn, de Alpen en de Pyreneeën. Vanaf 1659 had Frankrijk zich door oorlog al verschillende keren in die richtingen uitgebreid. Deze expansiedrift resulteerde tussen 1688 en 1697 tot de Negenjarige Oorlog van Frankrijk met de Nederlandse Republiek, Engeland, het Heilige Roomse Rijk, Spanje, Portugal, Savoye en Zweden.

Palts

In meerdere opzichten was de Negenjarige Oorlog bepalend voor de toekomst van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Engeland bleek nu te beschikken over de sterkste zeemacht. Nederland was niet langer de wereldmacht, die het in de Gouden Eeuw wel was geweest. De alliantie kwam in actie toen Frankrijk de Palts ging bezetten. Het leger van koning Lodewijk XIV van Frankrijk werd op alle fronten teruggedrongen.

Grensstreken

De Negenjarige oorlog was ook de oorlog van Willem III tegen Lodewijk XIV. De Franse koning steunde de door Willem III verjaagde koning Jacobus II en hielp de katholieken in Ierland, Schotland en Engeland in hun strijd tegen de protestant uit Holland. Willem en Lodewijk kwamen elkaar tijdens de Negenjarige Oorlog alleen in de Zuidelijke Nederlanden tegen, want vooral de grensstreek van Frankrijk met kreeg het zwaar te verduren. Veel steden in het Heilige Roomse Rijk en in de Zuidelijke Nederlanden liepen grote schade op.

Brussel

Na de dood van Jacobus II in 1701 richtte Willem III zich op de strijd tegen Frankrijk. Hij stuurde een leger van 220.000 naar de Republiek. Menno van Coehoorn heroverde in 1695 Namen op de Fransen. Als reactie hierop beschoten de Fransen de Belgische hoofdstad. Hierdoor werd de Grote Markt en omgeving vernietigd. Een derde deel van Brussel zou in vlammen zijn opgegaan. Frankrijk kreeg te maken met hongersnood en geldgebrek. Bovendien wilde Lodewijk zijn erfenis in Spanje veilig stellen, want de kinderloze Spaanse koning Karel II zou niet lang meer leven. Hierdoor werd Lodewijk gedwongen akkoord te gaan met de Vrede van Rijswijk.

Vrede van Rijswijk

Frankrijk moest Vrede van Rijswijk een groot aantal veroveringen teruggeven. Wel mocht Lodewijk XIV de Elzas en het huidige Haïti houden. Frankrijk moest zich terugtrekken uit Lotharingen, Luxemburg, de Saar en uit de plaatsen ten oosten van de Rijn. Bovendien moest Frankrijk een aantal plaatsen in de Zuidelijke Nederlanden, zoals Bergen, Charleroi en Kortrijk, opgeven. Interessant voor Engeland en de Republiek was tevens dat deze landen gunstige handelsvoorwaarden kregen toebedeeld.

Barrièresteden

De Vrede van Rijswijk bepaalde onder meer dat enkele steden in de Zuidelijke Nederlanden door Nederlandse soldaten werden bezet om Frankrijk tegen te houden als het naar het noorden zou optrekken. Deze steden in de Zuidelijke Nederlanden werden Barrièresteden genoemd. In de Zuidelijke Nederlanden was men daar niet blij mee, want zestig procent van de kosten moest door hen betaald worden.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over de geschiedenis en de cultuur van Nederland waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Nederland in Oorlog

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.