Doopsgezinde kerk in Winterswijk
Voormalige schuilkerk

Foto Ruud van Capelleveen: Doopsgezinde kerk in Winterswijk
De Doopsgezinde kerk aan de Torenstraat in Winterswijk werd in 1711 gebouwd als schuilkerk. De kerk kreeg daarom het uiterlijk van een pakhuis. De kerk is voorzien van een houten gewelf. Het bouwjaar staat vermeld op een stichtingssteen in de gevel. De kerk geniet bescherming als rijksmonument.Menisten
De geschiedenis van de doopsgezinden in Winterswijk gaat terug tot 1555. Zij werden toen nog mennonieten of menisten genoemd. Zij waren volgelingen van Menno Simons (1496-1561). Deze Friese priester was een leidinggevende kerkhervormer. Menno Simons was een vroege volgeling van Maarten Luther. Rond 1531 raakte Simons onder invloed van de uit Zwitserland afkomstige anabaptisten, ook wel dopers of wederdopers genoemd. Een groep wederdopers vestigde zich aan het begin van de zeventiende eeuw in Winterswijk. De doopsgezinden in deze plaats nemen aan dat hun kerkgemeente in 1611 werd gesticht.Doopsgezinden in Winterswijk
De doopsgezinden beschikten in de beginjaren niet over een kerkgebouw. De godsdienstoefeningen vonden plaats in de achterkamer van een van de leden. Dit was waarschijnlijk het pand van de familie Waliën. Hun woonhuis stond op de plaats van de huidige pastorie. Het kerkje werd in 1711 voltooid. Het was een schuilkerk. Vanaf de weg kon men niet zien dat het een kerk was, want in die tijd was er nog geen godsdienstvrijheid in de Nederlanden.Schuilkerk
Andere godsdiensten dan de door de staat gepropageerde gereformeerde kerk werden getolereerd, maar niet volledig geaccepteerd. De kerk van de doopsgezinden in Winterswijk kreeg daarom het uiterlijk van een pakhuis. Bovendien bracht men een vluchtdeur aan. Als men gevaar bevroede, konden de kerkgangers het pand via deze deur snel verlaten. De plaats waar deze nooddeur zat, is aan de buitenkant nog steeds zichtbaar. De leien op het dak komen uit Duitsland. Dit dak werd in 1994 hersteld. De kerk kreeg bij deze restauratie ook een nieuwe haan.Interieur
Het interieur van het sfeervolle monument werd vier jaar later aangepakt. In de kerk zijn weinig versieringen. Het dak van de kerk is een zogenaamd tentdak. Op het punt waar de vier ribben elkaar ontmoeten bevindt zich een schildering van een zon. Hierin staat een regel uit Maleachi 4 vers 2: "Die Mynen Namen Vreest; Sal de Sonne der Gerechtigheid Opgaan." Maleachi is het laatste boek van de Hebreeuwse Bijbel en de twaalf Kleine Profeten. Het interieur van de Doopsgezinde kerk in Winterswijk heeft tegenwoordig een voorportaal. De ruimte onder het balkon werd afgescheiden van het entreeportaal en in de moderne tijd voorzien van een toilet en een garderobe. Het balkon kan via een smalle trap bereikt worden. Op dit balkon staat het kerkorgel.Bijeenkomsten
De Doopsgezinde gemeenschap in Winterswijk is altijd relatief klein geweest. Tegenwoordig moeten de kosten van de kerkgemeenschap worden opgebracht door acht families. Het kerkgebouw wordt daarom ook verhuurd aan particulieren, verenigingen en bedrijven. Bovendien vinden er concerten plaats. Op de dag dat wij de kerk bezochten werden tafels klaargezet voor een gezelschap. Doopsgezinde kerk in Winterswijk is normaal gesproken niet toegankelijk voor geïnteresseerden.PS
Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan de mooiste plaatsen en monumenten in Gelderland. Lees de interessante uitgave Gelderland: Geschiedenis en bezienswaardigheden om meer te weten te komen over de mooiste provincie van Nederland.Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail
Geschiedenis Nederland
Geschiedenis NederlandKerken in Nederland
Geschiedenis Gelderland
Geschiedenis Winterswijk
Leestip
Een informatieve gratis nieuwsbrief over geschiedenis. Interessante verhalen over Historische Plaatsen, Kastelen, Royalty, WO2 en Wetenschap.
Al twintig jaar een begrip bij liefhebbers
van geschiedenis en cultuur.
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
van geschiedenis en cultuur.
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
Gelderland

Bezienswaardigheden in Gelderland
Geschiedenis Nederland

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis
Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.