Dongen
Plaats in Noord-Brabant

Foto Ruud van Capelleveen: Villa van Smits aan de Hoge Ham 122 in Dongen
Dongen heeft tegenwoordig een sterk industrieel karakter. De leerindustrie ontwikkelde zich vooral na de Tweede Wereldoorlog in deze streek tot een bedrijfstak die velen werk verschafte. Nog altijd staat er een schoenfabriek in Dongen. Verschillende monumenten in deze plaats herinneren aan de leer- en schoenindustrie.Donge
Dongen ontstond op hogere plekken ten noorden van de Donge. Deze beek heeft geen duidelijke bron, maar ontstaat in het gebied tussen Alphen en Baarle-Nassau door een toevloed van regen- en grondwater. De bovenloop van de Donge watert bij Tilburg af op het Wilhelminakanaal. Dongen werd in 1330 een heerlijkheid onder Willem van Duivenvoorde (1290-1353). Hij was een halfbroer van Jan van Polanen, die vanaf 1339 pandheer van Breda was. Willem werd kamerling en schatbewaarder van graaf Willem III van Holland.Kasteel Dongen
Willem van Duivenvoorde liet tussen 1335 en 1350 het kasteel Dongen bouwen. Dit kasteel stond aan de oever van de Donge, ongeveer een kilometer ten zuidwesten van de Oude Kerk. Het kasteel bestond uit een hoofd- en een voorburcht. Het kasteel verloor na 1500 aan bestuurlijke en militaire betekenis. Kasteel Dongen raakte in verval en werd verwoest door brand. Het kasteel werd nooit herbouwd. De restanten van kasteel Dongen werden in 1744 gesloopt.Oude Kerk
De voorganger van de Oude Kerk aan de Kerkstraat in Dongen werd in de veertiende eeuw gebouwd in gotische stijl. Deze kerk werd in de vijftiende eeuw vervangen door een grotere kerk in Kempense gotiek. Aan het einde van de vijftiende eeuw bouwde men de toren. De huidige laatgotische kruiskerk met driebeukig schip werd tussen 1640 en 1644 gebouwd. De Oude Kerk kwam in 1648 in hervormde handen. Tijdens een storm in 1928 stortte het dak van het schip in. Het koor en de dwarsbeuken werden hersteld maar het westelijke deel van de kerk is nog altijd een ruïne.Sint-Laurentiuskerk
De Sint-Laurentiuskerk aan de Gasthuisstraat in Dongen werd in expressionistische stijl gebouwd door Joseph Cuypers (1861-1949) en zijn zoon Pierre Cuypers jr. (1891-1982). De kerk kreeg een centraalbouw met een opvallende achtkantige koepel met rode dakpannen. Boven op de koepel staat een twaalfhoekige lantaarn met spits. Tot de inventaris behoren verschillende stukken uit de bouwtijd, zoals gebeeldhouwde altaarwanden en schilderingen op de sluitmuren van koor en zijkapellen. De Sint-Laurentiuskerk werd in januari 2024 aan de eredienst onttrokken.Bezienswaardigheden
Het Gemeentehuis van Dongen uit 1857 staat aan de Hoge Ham. Het gebouw werd verschillende keren uitgebreid. Aan de Hoge Ham staat ook het Franciscanessenklooster uit 1898. De watertoren van architect Hendrik Sangster werd van 1924 tot 1974 gebruikt door de Waterleidingmaatschappij Noord-West-Brabant. De toren werd na een verbouwing in gebruik genomen als woonhuis en kantoorruimte.Industriële monumenten
Aan de Hoge Ham 122 staat de fraaie villa uit 1914 van de schoen- en lederfabrikant L. Stams. Het interieur en exterieur zijn gaaf bewaard gebleven, schreef de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. In Dongen staat een groot aantal industriële monumenten, zoals de leerlooierij uit 1890 aan de Kerkstraat 33. Dit pand wordt tegenwoordig dienst als heemkundig museum. Aan de Kerkstraat 53 staat de voormalige schoenenfabriek van G.L. Smits & Cie. Aan Achter den Ham 1 staat een looierij uit 1866. Deze fabriek is in een ambachtelijk-traditionele bouwstijl opgetrokken. De uitbreiding uit 1908 is in vakwerk uitgevoerd en heeft een sobere vormgeving.Bestuur
Dongen is een zelfstandige gemeente in de provincie Noord-Brabant. Tot deze gemeente behoren Dongen, Dongense Vaart, 's Gravenmoer, 's-Gravenmoerse Vaart, Klein-Dongen en Laagstraat.PS
Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over de geschiedenis en de cultuur van Nederland waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail
Geschiedenis Nederland
Geschiedenis NederlandGeschiedenis Noord-Brabant
Leestip
Een informatieve gratis nieuwsbrief over geschiedenis. Interessante verhalen over Historische Plaatsen, Kastelen, Royalty, WO2 en Wetenschap.
Al twintig jaar een begrip bij liefhebbers
van geschiedenis en cultuur.
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
van geschiedenis en cultuur.
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
Geschiedenis Nederland

Leven in de delta
Geschiedenis

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis
Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.