Beesd

Plaats in Gelderland

In het uiterste westen van de provincie Gelderland ligt het dorp Beesd. Deze plaats werd in 1129 voor het eerst genoemd in de stichtingsorde van het klooster Mariënweerd. Vanaf 1414 vormde Beesd met Rhenoy een klein Gelders ambt.

Pieck

De familie Pieck was aan het einde van de vijftiende eeuw de machthebber in Beesd. Deze familie kocht grote gebieden in Beesd aan, waaronder een aantal kastelen, zoals het Blauwe Huis, het Hoge Huys en het Lage Huys. Zij bezaten ook een kasteel in Enspijk. Deze vier kastelen zijn in de loop der tijden allemaal gesloopt. De abdijgoederen van Mariënweerd kwamen in 1734 in het bezit van de familie Van Bylandt. De nakomelingen van deze familie zijn nog altijd eigenaren van het omvangrijke landgoed.

Dorpskarakter

Beesd heeft het typische dorpskarakter behouden. Het is een beschermd dorpsgezicht. De geschoren bomen in de Voorstraat dragen hier aan bij. Aan deze straat en rond het Dorpsplein staan de meeste winkels. Het onderste deel van de toren van de Sint-Pieterskerk werd in de vijftiende-eeuw in de Kempische stijl gebouwd. Het laatgotische bovengedeelte werd vijftig jaar later gebouwd, maar de toren werd niet afgebouwd. Er is geen spits.

Heilige Kruisverheffing

De Heilige Kruisverheffing uit 1876 van architect Alfred Tepe (1840-1920) aan de Voorstraat is een driebeukige hallenkerk met toren in op de late Nederrijnse gotiek geïnspireerde vormen. Tepe was na Cuypers de belangrijkste architect van de neogotiek in Nederland. Hij bouwde ongeveer zeventig kerken, waaronder de Sint-Jan de Doper in Kilder, de Sint-Martinuskerk in Arnhem en de Martinuskerk te Gendringen.

Vluchtplaats

De kerktoren van de van de Sint-Pieterskerk werd als vluchtplaats gebruikt als de rivier de Linge buiten haar oevers trad. De daarachter liggende middeleeuwse hallenkerk werd rond 1825 ingrijpend veranderd. De kerk wordt nu gebruikt door de Protestantse Gemeente Beesd. De korenmolen De Vrijheid is een achttiende-eeuwse grondzeiler.

De Vrijheid

Aan de Molendijk aan de Linge in Beesd staat korenmolen De Vrijheid uit de achttiende eeuw. Het stichtingsjaar van dit rijksmonument is niet bekend. In de veertiende eeuw stond al een dwangmolen op deze plaats, die onder de Norbertijnerabdij Marienweerd viel. In 1826 werd de molen aan molenaar Fransiscus Moot verkocht. Hij liet ter gelegenheid hiervan een gedenksteen inmetselen in de romp van de ronde grondzeiler. Naast de molen staat het Muldershuis uit de zestiende eeuw. Dit huis bestaat uit twee evenwijdig lopende vleugels onder zadeldaken tussen puntgevels.

Bestuur

De zelfstandige gemeente Beesd in Gelderland werd in 1978 opgeheven, toen het dorp met Buurmalsen en Deil bij Geldermalsen werd gevoegd. De gemeente Geldermalsen bestond vanaf 1978 uit de kernen Acquoy, Beesd, Buurmalsen, Deil, Enspijk, Geldermalsen, Gellicum, Meteren, Rhenoy, Rumpt en Tricht. Deze gemeente werd in 2019 samengevoegd met Neerijnen en Lingewaal tot de gemeente West Betuwe.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan de mooiste plaatsen en monumenten in Gelderland. Lees de interessante uitgave Gelderland: Geschiedenis en bezienswaardigheden om meer te weten te komen over de mooiste provincie van Nederland. Beesd komt ook voor in onze uitgave over de geschiedenis van Gelderland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Geschiedenis Gelderland

Deze uitgave over Gelderland van Ruud van Capelleveen is zeker niet saai te noemen. Gelderland heeft een rijke geschiedenis en ook landschappelijk veel te bieden. De auteur informeert u op onderhoudende wijze over de geschiedenis en wetenswaardigheden van de honderdvijftig meest interessantste plaatsen in Gelderland.
Bezienswaardigheden in Gelderland


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.