Slag bij Culloden in 1746

Laatste grote veldslag in Engeland

Op 16 april 1746 vond in Culloden bij Inverness de laatste slag tussen de jacobieten en het Engelse koningshuis plaats. Dit was tevens de laatste grote veldslag in Groot-Brittannië. Het leger van de jacobieten werd aangevoerd door Karel Eduard Stuart. Willem van Cumberland was de commandant van het Britse leger.

Aanleiding

In 1567 werd Mary Stuart gedwongen om troonsafstand te doen in Schotland ten gunste van haar zoon Jacobus VI van Schotland. Na het overlijden van koningin Elizabeth I werd deze Jacobus, als Jacobus I ook koning van Engeland. Zijn kleinzoon Jacobus II werd in 1688 afgezet. Hierdoor kwamen Willem III van Oranje-Nassau en Maria II van Engeland op de Britse troon. De aanhangers van de verdreven katholieke Jacobus II kregen de naam jacobieten.

Glenfinnan

De afgezette koning Jacobus II kreeg steun van de eveneens katholieke koning Lodewijk XIV van Frankrijk. Zijn opvolger Lodewijk XV organiseerde in 1744 een invasie in Engeland. Hierbij wilde hij gebruik maken van de opstandige jacobieten. Door het slechte weer werd de Franse invasie afgeblazen, maar Karel Eduard Stuart besloot in juli 1745 toch een poging te wagen. Hij werd op het eiland Eriskay verwelkomd door Alexander MacDonald. Karel Eduard Stuart verzamelde een groot aantal medestanders in Glenfinnan. In augustus 1745 eiste hij namens zijn vader de Schotse en Engelse troon op.

Moeras

Karel Eduard Stuart trok via Edinburgh naar het zuiden. Bij Prestonpans werd het overheidsleger verslagen. Hij overwinterde in Inverness. Koning George II van Engeland stuurde zijn zoon Willem van Cumberland met een groot leger naar het noorden. Zijn leger (7.500) was groter dan dat van de jacobieten (5.000). Bovendien beschikte het overheidsleger over cavalerie en artillerie. Karel Eduard Stuart positioneerde zijn leger op een slechte plaats, vlakbij een moeras. Op 15 april 1746, de verjaardag van de hertog van Cumberland, viel hij aan, maar de aanval mislukte. Karel besloot al snel om zijn soldaten terug te trekken.

Artillerieaanval

De volgende dag begon de eigenlijke Slag bij Culloden. Willem van Cumberland trok niet direct op, maar bestookte de vijand eerst met een artillerieaanval. Er vielen veel doden onder de jacobieten. Uiteindelijk gaf Karel Eduard Stuart het bevel om op te rukken naar het regeringsleger, maar zij moesten door het moeras. Het Britse leger kon de aanval daarom gemakkelijk pareren.

Zware verliezen

De jacobieten leden bij deze slag in Schotland zware verliezen. Meer dan duizend jacobieten vonden de dood. Het dodental liep nog verder op toen de hertog van Cumberland de achtervolging inzette. Hierbij vonden ook inwoners van Culloden die niet bij de slag betrokken de dood. De aanstichter van dit alles kon vluchten. Karel Eduard Stuart raakte later aan de drank. Hij overleed in 1788 op 67-jarige leeftijd in Rome.

Monument

Op de plek van de veldslag staan enkele gedenktekens. Het terrein is tegenwoordig in het bezit van de National Trust for Scotland. Ook zijn er massagraven te vinden. De namen van de clans die meevochten tegen George II staan vermeld.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we regelmatig aandacht aan de geschiedenis en de indrukwekkende kastelen en landhuizen in Groot-Brittannië. Lees Groot-Brittannië: Geschiedenis en Wetenswaardigheden als u uw vakantie in Engeland wilt voorbereiden of meer wilt weten over de geschiedenis van dit interessante land. De Slag bij Culloden in 1746 komt ook voor in onze uitgave Groot-Brittannië: Geschiedenis en wetenswaardigheden.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Meer Geschiedenisfeitjes

Geschiedenis Engeland

'Groot-Brittannië: Geschiedenis en wetenswaardigheden' is een interessante uitgave geworden, die recht doet aan de vele facetten die zo kenmerkend zijn voor de Britse samenleving. Dit digitale boek brengt u in de stemming om ook zelf eens te gaan kijken en zal de lezers die Engeland al bezocht hebben toch nog verrassen met diepere inzichten. De vele afbeeldingen maken het lezen tot een groot feest: u ziet waar het over gaat.
Groot-Brittannië


Met deze uitgave over het Britse vorstenhuis komt u veel te weten: niet alleen over het wel en wee van alle Engelse koningen en koninginnen, maar ook over de tijd waarin zij leefden, de machtsstrijd waarin de koningen verwikkeld raakten en de oorlogen die zij voerden.
Lees de belangrijkste feiten over alle Britse koningen en koninginnen vanaf Willem de Veroveraar.
Engelse koningen en koninginnen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.